پرسش

با سلام
میخواستم بدانم در روز قیامت تكلیف پیروان سایر
ادیان اللهی به غیر از اسلام چیست و در مورد آنها
چگونه قضاوت خواهد شد؟
با تشكر

پاسخ

با سلام و تحیت!
اگر منظور شما این است كه آیا افراد غیر مسلمان هم به بهشت می روند یا نه، باید گفت: بله، پر واضح است كه هر انسانی همانی را می درود كه می كارد. هر كس قلب سلیم داشته و بر فطرت خود عمل كرده باشد، اهل بهشت است، و هر كس بر خلاف این باشد، اهل جهنم خواهد بود.
«إن الذین آمنوا و الذین هادوا و النصاری و الصائبین من آمن بالله و الیوم الآخر و عمل صالحا فلهم أجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» یعنی هر مسلمان و مسیحی و یهودی و صابئی (در تفسیر صابئین اختلافاتی هست) كه از روی حقیقت به خدا و قیامت ایمان آورد و نیكو كاری پیشه كند، البته از خدا پاداش نیك یابد، و هیچگاه در دنیا و آخرت بیمناك و اندوهگین نخواهد بود.(بقره/62)

برای توضیح، خوب است مقدمتا تصویری كلی از مجازاتهای اخروی خدمت شما عرضه شود.
بدون تردید، همیشه باید میان جرم و جریمه، تناسب برقرار باشد. هر قدر جرم سنگین تر باشد مجازات و جریمه آن نیز سنگین تر می شود. البته این قانون و قاعده در مجازاتهای قراردادی است. ولی در مورد آثار وضعی و طبیعی اعمال انسان، مسأله به گونه دیگری است؛ چرا كه گاه انسان بر اثر یك لحظه غفلت و سهل انگاری گرفتار سرانجامی سخت و غیر قابل جبران می شود. بعنوان مثال یك لحظه غفلت در رانندگی ممكن است به جراحات شدید و یا حتی به مرگ انسان منجر شود. بنابراین بین جرم و مجازات قراردادی و بین عمل و آثار وضعی و طبیعی آن تفاوت اساسی وجود دارد.
و از طرفی محاسبه و مجازات در قیامت بر اساس قانون قراردادی نبوده، بلكه بر طبق آثار وضعی و طبیعی اعمال انسانها می باشد.
از اینرو خداوند متعال در آیات متعددی، عده ای از انسانها ـ مثل كفار، مشركان، منافقان، قاتلان، ظالمین و ربا خواران ـ را وعده عذاب داده به گونه ای كه به طور دائم و همیشگی در عذاب خواهند بود. و در نقطه مقابل آیات بسیاری هست كه بهشت و نعمتهای جاودان بهشتی را به انسانهای مؤمن وعده و نوید می دهد.
همچنین روایات متعددی داریم كه داشتن ذره ای ایمان در دل و یا عشق به ولایت حضرت علی(ع) و اهل بیت(ع) را عامل نجات از جهنم و عذاب الهی می داند.
امام صادق(ع) می فرماید: «لایدخل النار من فی قلبه مثقال حبة من خردل من ایمان…» یعنی كسی كه به اندازه یك خردل (اسپند) ایمان در قلبش داشته باشد، داخل آتش نمی شود. (بحارالانوار، ج8، ص355، ح7)
در روایت دیگری از رسول گرامی اسلام(ص) چنین نقل شده است:«ان ولایة علی حسنة لاتضر معها شیئ من السیئات و ان جلّت الا ما یصیب اهلها من التطهیر منها بمحن الدنیا و ببعض العذاب فی الاخرة الی ان ینجوا منها بشفاعة موالیهم الطیبین الطاهرین…» یعنی همانا ولایت علی(ع) نیكی و خیری است كه با وجود آن هیچ گناهی هر چند بزرگ باشد زیان نمی رساند، و اگر دوستدار اهل بیت(ع) به گناه مبتلا شد با برخی از گرفتاریهای دنیا كه به او می رسد، و به سبب پاره ای از عذابهای اخروی تطهیر می شود تا به شفاعت سروران طیب و طاهر از گناهان نجات كامل یابند. (بحار الانوار، ج 8، ص 352، ح 2)

با توجه به این مطالب باید گفت كه آنچه در آیات و روایات در مورد استحقاق عقاب و ثواب و یا بهشت و جهنم آمده است، در حقیقت اخبار از اهمیت بعضی از اعتقادات و اعمال در نظام تكوین، و تأثیر آن در سعادت و نجات و یا شقاوت و بدبختی انسانها است.

با این وجود باید دانست كه همه جرائم و اعمال سیئه ای كه بر آن عقاب، و همه اعمال حسنه و نیكی كه بر آن ثواب مقرر شده، متوقف بر وجود و تمامیت حجت بر آن اعتقاد و عمل، و به عبارت دیگر منوط به نیت انسانها است. «إنما الأعمال بالنیات»

بر این اساس، آنچه در باره مجازات منكرین خدا و مشركان و امثال آنها آمده، از یك سو دلالت بر آن دارد كه در كائنات الهی اعتقاد صحیح در این امور ـ مثل توحید و ایمان به عالم قیامت و اصل نبوت ـ و التزام عملی به بعضی اعمال نیك ـ مثل ظلم نكردن و ربا نخوردن ـ بسیار مهم است؛ و از سوی شاید حكایت از این دارد كه حجت بر این امور بر همگان تمام است. به عبارتی این اعتقادات و اعمال از چنان پشتوانه فطری قدرتمندی برخوردار است كه هیچ فطرت سالمی نمی تواند آن را نادیده بگیرد.
به هر حال آنچه مسلم است آن كه اعمال به نیت انسانها و حجتی كه بر آنان وجود دارد، وابسته است.

حاصل سخن آن كه هر كس به راستی، ایمان به خدا و معاد و نبوت داشته باشد، و بر اساس دین و مذهب خود، به اعتقادات و احكام دینی خود عمل نماید، داخل بهشت می شود.
البته این كه كسی دینی غیر اسلام داشته باشد، تنها در صورتی پذیرفته است كه حجت بر حقانیت آن بر او تمام نباشد. چرا كه همانطور كه گذشت، مجازات دائر مدار تمام بودن حجت است.

بله اگر احیانا گناهی در نامه اعمال خود داشته باشد كه از آن توبه نكرده، در ابتدا برای پاك شدن از گناهانی كه مرتكب شده وارد جهنم می شود و پس از پاك شدن، برای همیشه در بهشت رضوان الهی جا می گیرد. در این مورد بین زن و مرد، و مسلمان و غیر مسلمان فرقی نیست، بلكه ایمان و اعتقاد به خداوند و معاد و رسالت، مایه نجات انسانها است كه آنها هم در همه ادیان توحیدی یكسان می باشند، البته به شرطی كه گذشت.

امام رضا(ع) می فرمایند:«إن الله لایدخل النار مؤمنا و قد وعده الجنة» یعنی خداوند هیچ مؤمنی را وارد آتش نمی كند، در حالی كه به او وعده بهشت داده است. (بحارالانوار، ج8، ص362)

پیروز باشید.