پرسش

به نام خدا
سلام علیكم
1- آیه 52 سوره انعام صریحاً میفرماید , حساب آنها بر عهده تو ( حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله ) نیست , همچنین در آیات بسیار دیگری حساب مردم را به خدا نسبت میدهد ( مثل , ان الینا ایابكم ثم ان علینا حسابكم ) ولی در زیارت بسیار زیبا و موكد جامعه كبیره آمده است :"" و ایابهم الیكم و حسابهم علیكم"" كه در ظاهر مخالف سخن خداوند در قرآن است. این مسئله چگونه توجیه میشود؟
2- اگر شخصی ندانسته لقمه حرامی را بخورد آیا باز هم تاثیر وضعی (غیر اخروی) دارد؟ ( مثلاً از دست دادن نافله شب ) ( لطفاً بطور كامل شرح دهید , گویا علما نظرات خیلی مختلفی دارند )
3- آیا سایتی هست كه امكان جستجوی احادیث و كلمه (در روایات) را فراهم نماید؟
4- در تفسیر آیه كریمه ""واللیل اذا یغشی"" آیا كسی گفته است كه منظور از لیل عمر ( لع ) است؟ بطور كلی آیا میتوان به چیزهای دون و ناچیز قسم خورد؟
5- میدانیم كه شرط بندی حرام است آیا اگر بگوییم هر كس كه باخت مثلا (بجای ÷ول) باید 100تا صلوات بفرستد باز هم حرام است؟
با تشكر فراوان

پاسخ

برادر عزیز!
یك به یك به سؤالات شما می پردازیم.
1) همانطور كه در آیه شریفه اشاره شده است حسابرسی اعمال و دادن پاداش یا كیفر بر عهده خداوند و در اختیار او است؛ و حتی پیامبران نیز مأمور به حسابرسی اعمال بندگان نیستند، بلكه فقط مأمور به ابلاغ پیام الهی هستند. و آنچه در زیارت جامعه به آن اشاره شده، منافاتی با این آیه شریفه ندارد، چرا كه معصومین(ع) كارگزاران خداوند و قضات الهی در روز قیامت هستند. در واقع درست است كه حسابرسی اصلی و حكم نهایی بر عهده خداوند است، ولی قضات الهی و كسانی كه در آن روز از طرف خداوند به حساب اعمال انسانها می رسند معصومین (ع) هستند، و خداوند خود این اختیار را به آنها سپرده است.
البته این كه این سپردن و واگذاری چه معنا دارد؟ آیا سپردن تكوینی است و یا قراردادی و اعتباری؟ مسئله دیگری است كه پرداختن به آن جای خود را می طلبد.
ولی به هر حال، امر گذشتن حساب مردم از مجرای پیامبر اكرم(ص) و اهلبیت طاهرینش(ع) حاكی از رفعت مقام و بزرگی شأن و مرتبه معصومین است.
بنا بر این در وهله اول می توان چنین نتیجه گرفت كه حسابرسی اعمال بندگان بر عهده خداوند است، ولی خداوند این مقام را به معصومین عطا فرموده است.

نكته دیگر اینكه، گر چه آیه شریفه اطلاق دارد، ولی چه بسا ناظر به عالم دنیا باشد، در حالی كه فراز زیارت جامعه ناظر به مقام رفیع معصومین در آخرت و روز قیامت است.

2) به طور مسلم اثر تكلیفی ندارد، چون نمی دانسته است؛ ولی به طور طبیعی اثر وضعی خود را به همراه دارد.
البته باید توجه داشت كه خداوند مسبب الاسباب است و اگر او اراده نماید اثر وضعی نیز نخواهد داشت. و لذا با استغفار و دعا و التجای به خدای رحمان همه این آثار برداشته می شود.
علمای و اهل ورع در خصوص مسئله لقمه حرام كمال احتیاط را می كرده اند؛ هر چند از نظر فقهی جائز بوده باشد.
3) شما می توانید به سایت دار الحدیث(www.hadith.net) مراجعه كرده و با كلیدهای ctrl+f در هر صفحه به جستجوی حدیث مورد نظر بپردازید.
ضمنا مؤسسه دارالحدیث قم شماره تلفن 7710010 را برای پاسخگویی به سؤالات حدیثی در اختیار مردم گذاشته است كه به طور شبانه روز به انجام وظیفه مشغول است.
4) بله، در برخی از روایات و كتب تفسیری، یكی از مصادیق " لیل" را خلیفه دوم، و یكی از مصادیق " نهار" را حضرت حجت(عج) دانسته اند.
ولی باید توجه داشت كه این موارد از مقوله تفسیر نیست، بلكه از باب تأویل است، یعنی بیان فرد و مصداق برای آیات؛ و هر آیه می تواند مصادیق متفاوت و افراد متعددی داشته باشد، بدون اینكه منحصر در یكی از آنها باشد، و این خود از ویژگیهای اعجازی قرآن كریم است.
5) اگر از حالت شرط بندی خارج شود و به صورت نذر درآید، اشكالی ندارد. مثلا به این صورت كه بگوید: اگر بردیم، و یا اینكه اگر باختیم، و یا بطور كلی، اگر فلان مسأله پیش آمد، من این مقدار صلوات می فرستم، اشكالی ندارد.

پیروز باشید.