پرسش

چرا در جهان چند دین وجود دارد ؟
چرا دیگر با ظهور اسلام دینهای دیگر كامل نیست ؟

پاسخ

فلسفه توالی ادیان متعدد، تكامل تدریجی فكر و اندیشه بشر بوده است؛ بدین معنا كه خداوند در هر دوره ای متناسب با سطح فكر انسانها، توسط پیامبران دین جدیدی برای هدایت انسانها نازل فرموده است كه پاسخگوی نیازهای آنها باشد.
از این رو هر آیینی برای زمان خود آیین جامع و كاملی بوده است و امكان ندارد از طرف خداوند آیین ناقص نازل گردد، ولی آینی كه برای یك زمان كامل بوده است با توجه به رشد و پیشرفت انسانها برای دورهای بعد ناتمام و نارسا می گردیده، همانگونه كه یك برنامه جامع و كامل برای دوره دبستان نسبت به دوره دبیرستان نارسا است. و بر این اساس ادیان گوناگون نازل شده است.
اما هنگامی كه در عصر خاتم پیامبران، حضرت محمد(صلوات الله علیه)، بشر آمادگی فهم و عمل به دستور و آیین نهایی را پیدا كرد، دین خاتم توسط پیامبر اسلام نازل شد. در این هنگام بشر با وجود دستیابی به دین كامل، دیگر نیازی به آیینهای گذشته ندارد، همچنانكه در آینده نیازی به آیین جدید نخواهد داشت، زیرا بشر با پشت سر گذاشتن كلاسهای ادیان گذشته، اكنون آخرین كلاس ادیان را می گذراند. انسان در دوره پیامبر خاتم(ص) به تجربه، معلومات و توانایی های عقلی و فكری ای رسیده است كه می تواند زمینه هدایت و سعادت خود را در چهار چوب دستور العملهای آخرین دین الهی فراهم كند و تحرك كافی را از آیین نهایی به دست آورد.

در نتیجه همه ادیان در ظرف زمانی خود كارساز و موثر بوده اند، و انسان عصر خاتم با وجود دین اسلام كه از همه ادیان كاملتر ـ بلكه دین برتر است، از ادیان سابق بی نیاز است، زیرا به قول معروف: "چون كه صد آمد، نود هم پیش ماست".

سر آنكه اسلام در عین تصدیق ادیان سابق، ایمان به آن را كافی نمی داند، از بیان فوق معلوم است، چرا كه دین یعنی تسلیم به خدا ـ "إن الدین عند الله الإسلام" ـ و اسلام هر زمان همان است كه خدا در آن زمان التزام به آن را خواسته است. اسلام زمان موسی یهودیت، و اسلام زمان عیسی مسیحیت، و اسلام زمان محمد(ص) ایمان به دین خاتم ـ و نه چیز دیگر ـ را می طلبد.

خدا نگهدار شما.