پرسش

مساله تقلید اجتهادی است و در آن تقلید جایز نیست ، آیا اگر یك نفر با عقلش به این نتیجه برسد كه به گونه ای خاص تقلید كند ، مثلا تقلید از چند نفر را بدون مشكل بیاید یا تقلید از زنان در مسایل آنها ، یا ........
آیا می تواند آنگونه كه با عقل خود به آن رسیده عمل كند ؟

پاسخ

اجتهاد به معنای سعی و تلاش نمودن برای یافتن حكم الهی از قرآن و سنت، و بطور كلی از ادله شرعیه ای است كه حكم الهی در آن تصریح نشده است، بنابر این اجتهاد به معنای تعقل صرف، و استفاده از عقل و تفكر، بدون در نظر داشتن كلام الهی و سنت نبوی نیست. چرا كه در این صورت اجتهاد از مسیر صحیح خود خارج شده و به تفسیر به رأی و تفسیر شخصی منجر می گردد، كه در كلام اهل بیت(ع) به شدت با آن برخورد شده است. بعلاوه اینكه اجتهادی بودن مسأله تقلید به این معنا است كه عمل نمودن به این مسأله از روی تعبد و تقلید نباشد، بلكه برای خود شخص باید اطمینان و وثوق به شرعی بودن آن ایجاد شود. از اینرو باید بین معنای اجتهاد و تعقل صرف، تفكیك قائل شویم.

انسان معمولا در مسائل غامض، برای كسب اطمینان و وثوق، به علمای صالح فن رجوع می كند، و هنگامی كه اتفاق و همدلی آنان را دید، به آن اكتفا می كند. احیانا می توان ادله آنان را بر مسئله نیز پرسید و توضیح خواست.

شاید لازم به تذكر نباشد كه مراد از حال وثوق و اطمینان نه یقین صد در صد عقلی است، بلكه درجاتی از ظن و گمان است كه معمولا در زندگی خود بدان اكتفا می كنیم.
مسئله جای تحقیق بیشتر را هم دارد كه اگر سؤالی در این رابطه داشته باشید و ما را در جریان بگذارید، از پاسخگویی بدان استقبال خواهیم كرد.

پیروز باشید.