پرسش

با عرض سلام
لطفآ بفرمایید لهو ولعب هر كدام به تنهایی به چه معناست؟و با یكدیگر چه فرقی دارند؟
بی صبرانه منتظر جواب شما هستم.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
معنای این دو كلمه بسیار به هم نزدیك است؛ بلكه از بعضی منابع لغوی به نظر می رسد كه این دو به یك معنا هستند.
با این وجود گاه بین این دو فرقهایی برمی شمرند:
یكی این كه لعب قول یا عملی است كه منظور مفید و عقلائی از آن قصد نشده است، و عاقل به آن رغبتی نمی كند. و لهو هر آن چیزی است كه نفس به آن تمایل دارد و از آن لذت می برد، بدون آن كه از آن نتیجه مفیدی حاصل آید.
با مقایسه این دو تعریف درمی یابیم كه فرق لهو با لعب در این است كه لهو به خودی خود كشش و جاذبه ای دارد، و بر خلاف لعب، كه چنین نیست، یا لزوما چنین نیست.(ر.ك. به "التحقیق فی كلمات القران كریم"، تألیف حسن مصطفوی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)
در بعض كتابهای لغوی نیز فرق دیگری بین این دو واژه بیان می كنند؛ و آن این كه نسبت این دو كلمه عموم و خصوص من مطلق است. یعنی هر لهوی لعب هست، ولی هر لعبی لهو نیست.
توضیح مطلب آن كه لهو عملی است كه هیچ فائده و مقصودی در پی ندارد؛ ولی لعب می تواند مقصود باشد، مثل آنجایی كه برای تعلیم یك فن عمل می شود، ولو آن فن فن بیهوده ای باشد. مثلا كسی كه به قصد فراگیری یك قماری بازی می كند لعب كرده است، ولی لهو بدان اطلاق نمی شود. به عبارت دیگری در لعب غایتی هست یا می تواند باشد، ولو این غایت غایتی خیالی و بی اساس بوده باشد، ولی در لهو این غایت هم نیست.(ر.ك. به "الفروق اللغویة، ط.فدیم، ص219 و "تفسیر المیزان"، ج8، ص134، ذیل سوره اعراف آیه 51)
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.