پرسش

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین
با سلام
خدا را شكر میكنم كه ما را مسلمان كرد و ما را به این راه هدایت كرد.
اگر خدا بخواهد میخواهم ریاضت بكشم و تهذیب نفس كنم لطفا اعمال خاصه و كارهایی را كه باید انجام و همچنین كارهایی را كه نباید انجام دهم را كاملا برایم توضیح دهید تا به امید خدا و با راهنمایی های شما در این كار موفق شوم .
من میخواهم راه صد ساله رو تو این سه ماه تعطیلی طی كنم . از شما خواهش میكنم كه هر چه زودتر به سوال من جواب بدهید چون زمان طلاست و باید حداكثر استفاده را از ثانیه ها كرد.
خیلی متشكرم
ضمنا هر چه برنامه سخت تر باشد با ارزش تر است.
خداحافظ شما

پاسخ

دوست گرامی با سلام:
اقدام شما براى تهذیب و خودسازى امرى شایسته و قابل تحسین است. طبیعى است كه انسان هر چه بیشتر در این راستا گام بردارد، نتیجه بیشترى خواهد گرفت. البته ممكن است در بین راه موانع و مشكلاتى پیش بیاید ولى این موانع نباید سدّ راه انسان گردد و او را دچار یأس و نا امیدى كند. تزكیه نفس از مسائل مهمى است كه با عزم و اراده‏اى استوار و تلاش و كوششى پیگیر و مستمر انجام پذیر است. در همین راستا توجه به چند نكته ضرورى است:1- خودشناسى وتوجه به قابلیت‏ها و تواناییها و استعدادهاى خویش، 2 - برنامه صحیح و منظم داشتن ،در برنامه‏ریزى باید بسیار دقیق و حساب شده عمل نمود و امور زیر را در نظر داشت:الف) واقع‏گرایى: برنامه متناسب با توان واقعى شخص و به دور از افراط و زیاده‏روى باشد وبه كارهایى كه مافوق طاقت و ظرفیت روحى و جسمى شما است اقدام نكنید.تا موجب سرخوردگی نشود.ب) جذابیت: در برنامه‏ریزى به كیفیت بیش از كمیت باید اهتمام داشت ؛بنحوی كه عمل با حلاوت وشیرینی همراه باشد،نه فشارهای بی مورد لذا كار كم ولی با حال وتوجه وتدبر بهتر از عمل زیاد بی محتوی است. مثلا به جاى آنكه انسان تصمیم بگیرد همه روزه صبحگاهان یك جزء قرآن بخواند مى‏تواند آن را حتى به یك صفحه تقلیل دهد. ولى كوشش كند آن را جدا با حال و توجه كامل و تدبر در معانى تلاوت نماید. هم‏چنین بكوشد نمازهاى خود را با حضور قلب و توجه بخواند و... ج) تدریج: در برنامه‏ از حداقل آغاز كند ولى در اندیشه گسترش و افزون‏سازى آهسته و آرام آرام باشد؛ مثلا اگر از اول خواندن نماز شب بر او سخت و دشوار مى‏نماید بنا داشته باشد كه فقط یك ركعت وتر را بخواند و پس از یك هفته دو ركعت شفع را هم اضافه نماید و پس از مدتى هشت ركعت دیگر نافله شب را. د) رعایت مراتب و مراحل: در روند خودسازى باید مرتبه به مرتبه به پیش رفت و از آغاز نمى‏توان همه مدارج كمال را یك مرتبه سیر نمود؛ از مراحل اولیه خودسازى شروع كنید؛ یعنى، از واجبات و محرمات شروع كنید و در عمل، راه اعتدال را پیش گیرید؛ مثلاً سعى كنید نماز را در اول وقت و با حضور قلب بخوانید. هر روز مقدارى از آیات قرآن را تلاوت كنید و در معانى آن تدبر و تأمل نمایید. احترام پدر و مادر، معلم، استاد و افراد بزرگ‏تر از خود را حفظ كنید. از خوردن مال حرام پرهیز نمایید و روزى خود را از راه حلال تأمین كنید.. ه) عزم و استوارى: اراده قاطع بر انجام برنامه و سعی كند نفس خود را از طفره رفتن و كسالت ورزیدن با جدیت تمام باز دارد. و) استعانت و توسل: همواره از خداوندطلب توفیق روزافزون و استمداد جوید و به ائمه اطهار(علیهم السلام) متوسل شود. ز) بكارگیرى روش مشارطه، مراقبه، محاسبه و.... این دستورالعمل از عرفا است كه در وظائف و مسؤولیت‏ها ابتدا باید با خود شرط كرد و تعهد سپرد و در حین عمل، باید كمال مراقبت را داشت تا شرایط عمل شود و پس از عمل، باید از خود محاسبه نمود و باز خواست نماید.ح) پیروى از الگوها؛ مانند اهل بیت(علیهم السلام) و علماى بزرگ اخلاق مانند حضرت امام (ره)، آقاى ملكى تبریزى، آیت‏اللَّه‏بهاءالدینى و شیخ انصارى و سایر بزرگان، بسیار مفید است.. 3-در جهاد با نفس به دو جنبه علمی وعملی بموازات هم می بایست توجه نمود. الف)عارف شدن: معارف خویش را با مطالعات دینى در بعد عقاید، اخلاق، احكام و دستورات الهى افزون سازد، تا با بصیرت و شناخت و آگاهى در راه خداوند قدم نهد و در صراط مستقیم گام بردارد. چه بدون آن انسان دچار قشرى‏گرى، درویش‏مآبى و صوفى مسلكى خواهد شد.
ب) عامل شدن:در این زمینه انسان باید: 1- در وهله اول بكوشد واجبات الهى را انجام دهد و از محرمات و معاصى با تمام وجود چشم پوشد. 2- در مرتبه دوم به مستحبات و نوافل بپردازد و از مكروهات دورى گزیند. 3- در مرتبه سوم تمامى اوصاف رذیله را از خویش دور سازد و خود را به زیور اخلاق حسنه وملكات فاضله بیاراید. 4- در مرحله چهارم باید از آنچه او را از خدا دور مى‏دارد - هر چند مباح باشد. دورى گزیند و سراپاى وجود خویش و همه اعمال خود را الهى كند. حتى خواب و خوراك و لباس خویش را براى خدا وطبق آنچه او مى‏پسندد انجام دهد.5-رفقاى صالحى انتخاب كنید. افرادى پاك، متعهد و پارسا كه با رفتار، گفتار و دیدارشان، براى شما الهام بخش درستى و تقوا باشند. به حضرت عیسى (ع) گفتند با چه كسى مجالست كنیم؟ فرمود:
من یذكركم اللَّه رؤیته و یزید فى علمكم منطقه و یرغبكم فى‏الاخرة عمله‏ ؛ با كسى كه دیدارش شما را به یاد خدا اندازد و گفتارش براى شما آموزنده باشد، رفتارش شما را نسبت به آخرت انگیزش دهد.6-با علما و دانشمندان مذهبى در ارتباط باشید و حتى الامكان با سؤال كردن، از محضر آنها استفاده كنید.7 -به تلاوت قرآن - ولو روزى چند سطر - مقید باشید. كه اگر این كار ادامه داشته باشد بسیار سازنده خواهد بود. 4-از دعا و نیایش غافل نباشید. با رعایت اختصار ولى به طور مداوم آن را به انجام رسانید. 8-از رفتن به مشاهد مشرفه - نظیر زیارت حضرت امام رضا(ع) و در صورت امكان حرمین شریفین و عتبات عالیات، غفلت نورزید. زیارت این مشاهد در ارتقاى تقوا و ایمان اثر بسیار سازنده دارد. 9-تفكر بویژه درعجایب خلقت وعالم هستی 10- یاد خدا و توجه به او، یكى از مؤثرترین راه‏هاى تزكیه و تهذیب است. آنچه دراینجا مهم است، ذكر ویاد قلبى‏خداوند متعال‏است و این كه انسان همیشه - به ویژه در هنگام رویارویى با وظایف و مواجهه با گناه - خدا را فراموش نكند و همیشه رضاى او را بر هر چیز مقدم بدارد.جهت آگاهی بیشتر می توانید به كتابهای زیر مراجعه نمایید . 1- جهاد اكبر،امام خمینى(ره) 2- پرواز در ملكوت(یا آداب الصلاة)امام خمینى 3- چهل حدیث‏امام خمینى 4- معراج السعادة،ملاّ احمد نراقى5- نامه‏ها و برنامه‏ها،آیت‏اللَّه‏حسن زاده آملى 6- رساله لقاءاللَّه،میرزا جواد ملكى تبریزى 7- خودشناسى براى خودسازى‏محمد تقى مصباح یزدى 8- نقطه‏هاى آغاز در اخلاق عملى،آیت‏اللَّه‏مهدوى كنى 9- خودسازى (تزكیه و تهذیب نفس)،آیت‏اللَّه‏امینى 10- اخلاق اسلامى (ترجمه العادات)دكتر مجتبوى 11- خودسازى، شهید باهنر 12- خودسازى، محمد یزدى13- جهاد با نفس، ج 3، حسین مظاهرى 14- آشنائى با قرآن، ج 2، شهید مطهرى15- شناخت قرآن، كمالى دزفولى 16- قرآن در اسلام، علامه طباطبایى17- بررسى مسائل كلى امامت، ابراهیم امینى 18- قرآن و عترت، نمازى شاهرودى 19- خلاصه مطالبى از دین اسلام، ج 2، سید محمد باقر نجفى یزدى‏

موفق باشید.