پرسش

با سلام
1_با نگاهی نحوه سلوك و زندگی عارفان می خواهم بدانم یك اهنگر كه نیاز به انرژی فراوانی برای كار كردن دارد و یا كسانی برای كارشان نیاز به هوش و حواس جمع دارند و شب زنده داری در كارشان اثر منفی می گذارند آیا این عزیزان با دستورات شب زنده داری و گرسنگی چگونه باید كنار بیایند ؟؟
2_ایا در مسیر زندگیشان رسیدن به مقامات و احوال الهی وجود ندارد و راه خداشانسی انها اینگونه تعیین شده از ازل كه ظرف وجودیشان همینقدر از كمالات پر گردد و یا اختیاری است ؟؟ ایا هر كسی می تواند قصد رسیدن به مراحل بالا الوهیت را كند ویا اینكه برای هر كس خداوند حد كمال خاصی را قرار داده ؟؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
به سؤالات شما بنا به ترتیب آن در دو قسمت پاسخ می دهیم.
1. به طور یقین دین اسلام كه دینی فطری و متناسب با آمادگی و توانایی های انسان است، تكلیف مالایطاق نمی كند، و توانایی افراد را در نظر می گیرد و توقّع بالاتر از آن را ندارد.
به طور قطع اگر نوافل و مستحبّات فراتر از توان انسان باشد و یا مانع به جا آوردن واجبات گردد، باید كنار گذاشته شود، زیرا چه بسا آثار منفی و زدگی در فرد ایجاد می كند. ولی همین نوافل اگر همراه با شادابی باشد و به امور و وظایف اصلی انسان لطمه نزند، مرز و محدوده مشخصی ندارد و هر چه بیشتر انجام گردد، شایسته تر و سازنده تر خواهد بود.
البته فرمایش اساتید اخلاق این است كه در اكثر موارد تنها توهمات است كه موجب می شود انسان گمان كند كه نمی تواند بین كارهای روزمره و شب زنده داری جمع نماید، معمولا می توان از هر دو نعمت بهره برد.
2. از جنبه نظری ظرفیت انسان محدود نیست و با اراده و تصمیم و اختیار خویش می تواند به مراحل بالایی برسد؛ ولی از نظر عملی و در عالم واقع، به طور معمول ظرفیت های انسان محدود بوده و در بسیاری از موارد دچار ضعف و ركود می شوند. اگر انسان در هر شرائطی كه هست به منتهای وظیفه خود عمل كند، ولو در این دنیا به آثار كمال خود نرسد، خداوند در اخرت او را من حیث لایحتسب به كمال می رساند. مهم ان است كه هر كس به وظیفه خود عمل كند؛ حال هر چه باشد.
باز هم تاكید می شود كه خداوند در درجه اول چیزی بیشتر از انجام واجبات و ترك محرّمات از ما نمی خواهد و به طور معمول واجبات و محرّمات طوری طرح ریزی شده اند كه افراد معمولی هم از عهده انجام و ترك آن برمی آیند. پایداری در همین كار(انجام واجبات و ترك محرّمات) مقام و موقعیت بالا و برجسته ای است كه در نوع خود می تواند سرچشمه كمالات معنوی و كسب ثواب های فوق تصور اخروی گردد. پس از آن تا حد توان می بایست كوشید؛ كه به دنبال آن كمالات فوق العاده عائد انسان می شود. پس از این دیگر مقامی نیست كه غبطه آن خورده شود.
ما همه توجهمان به انجام وظیفه و انجام كارهایی باید باشد كه خدا آن را دوست دارد. در ورای آن هیچگاه خیری نیست. در غیر این صورت توهم معنویت هم خیر نیست، و وسوسه و فریب كاری شیطان است.
كامروا باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.