پرسش

با سلام
برزخ چیست؟
واگر بخواهم در زمینه فلسفه مطالعه كنم از كجا باید آغاز كنم؟

پاسخ

برادر بزرگوار!
الف) عالم برزخ متوسط بین دنیا و آخرت است و برخی خصوصیات این جهان را ـ از قبیل "محدودیت زمانی" ـ داراست، ولی در عین حال مربوط به عالم عقبی و اولین مرحله عالم ملكوت است. آیات و روایات متعددی گواه بر آن است كه انسان مومن در عالم برزخ متنعم به نعمت های الهی است.
چنان كه در خبر است : «القبر اماروضة من ریاض الجنة و اما حفرة من حفر النیران» یعنی برزخ یا بوستانی از گلزار بهشت است و یا حفره ای از گودال های آتش.
و نیز روایات زیادی صراحت دارد كه اعمال انسان در قبر با او همراهند، و از او پشتیبانی می كنند و یا او را عذاب می دهند، تا در قیامت بر خداوند عرضه شوند.

این عذاب یا تنعم را جهنم و بهشت برزخی گویند.

نكته دیگر آن كه آنچه در قبر مورد سوال است، نوعا اعتقادات و صورت كلی اعمال انسان می باشد، ولی بررسی تفصیلی اعمال مربوط به قیامت است.

از جمله تفاوت های دنیا با عالم برزخ عبارت است از :
1- در این جهان روح انسان همراه جسم مادی است، ولی در آن جهان چنین نیست، یعنی روح با جسم مثالی همراه است.
2- در این جهان فرصت برای انتخاب و گزینش عقیده و عمل وجود دارد، ولی در برزخ و قیامت چنین فرصتی نیست.
3- نحوه هستی آن عالم، برتر و كامل تر از این جهان است. به عبارت دیگر عالم برزخ به عالم ماده احاطه دارد.
پیشرفت و تكامل در عالم ارواح نیز امكان دارد، ولی تكامل در آنجا مثل این دنیا نیست. مثلاً ممكن است كسی معذب باشد، ولی بنا به دلایلی ـ مثل صدقه جاریه، فرزندان صالح و ...) ازعذاب نجات یابد. این مطالب به خوبی از آیات قرآن و احادیث اهل بیت(ع) بدست می آید.
توضیح این مطلب نیز ضروری می نماید كه توبه و پذیرش آن، فقط در عالم دنیا امكان دارد و بعد از مرگ، توبه و پشیمانی هیچ كس سودی به همراه نخواهد داشت.
برای آگاهی بیشتر رجوع كنید به:
1- حیات برزخی، علی محمد اسدی.
2- عالم برزخ در چند قدمی ما، محمدی اشتهاردی.
3- سیاحت غرب، نجفی قوچانی.
4- معاد شناسی، آیت الله طهرانی.
5- گنجینه پرسش و پاسخ سایت تبیان: http://old.tebyan.net/qa/html/qa/index.php?sort=0&s=1&part=126#584

ب) در زمینه خواندن فلسفه، اولین توصیه ما آن است كه استادی برای خود پیدا كنید. و اگر برنامه ای برای مطالعه شخصی فلسفه می گذارید تنها برای آن باشد كه آمادگی حضور در كلاس درس فلسفه را پیدا كرده باشید. والا فلسفه ظرائفی دارد كه بدون استاد آن ظرائف بدست نمی آید.
با این وجود، برای مطالعات مقدماتی فلسفه از كتاب آشنایی با علوم اسلامی شهید مطهری آغاز كنید و سپس با مطالعه كتاب شرح روش رئالیسم ایشان و پس از آن با "آموزش فلسفه" استاد مصباح یزدی ادامه دهید.
توصیه نمی كنیم كه از همان ابتدا تلاش خستگی ناپذیری برای فهم همه محتوای این كتابها ـ به خصوص دو كتاب اخیر ـ بكنید. بلكه توصیه ما آن است كه همین كتابها را یكط دو بار بخوانید، ولو بار اول بیش از 30% آن را فرانگیرید. بار دوم اگر با علاقه بخوانید حتما درصد یاد گیری شما بیشتر و بیشتر می شود. بعد از آن اگر یك بار عمیق بخوانید ممكن است همه اش در ذهن شما بگیرید.
این روش را ما در همه مطالعات علمی توصیه می كنیم. یعنی اولین قدم در مطالعه یك علم می بایست مطالعه ای جهت احاطه به كلیت بحث باشد و سپس یادگیری مرحله به مرحله.
ولی استاد و حضور در محضر او فراموش نشود.
موفق و موید باشید.