پرسش

سلام
خواهشمندم به طور كامل توضیح دهید كه در كدام منابع تاریخی به وجود حضرت رقیه دختر امام حسین (ع) اشاره شده است؟( با تاكید بر حادثه عاشورا)

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
هر چند در منابع معتبر تاریخ شیعه نام حضرت رقیه را به عنوان دختر امام حسین(ع) مشاهده نمی كنیم، ولی با این حال در بضی از منابع نام او را می توان یافت(از جمله كتاب"اعلام النساء المؤمنات"، تحت همین عنوان) در این منابع نیز تنها اشاراتی به زندگانی این شخصیت شده است.
البته در این كه در خرابه شام طفلی از امام حسین(ع) از دنیا رفته است، ظاهراً حرفی نیست، و فقط اختلاف در اسم او می باشد.(معالی السبطین، ج2، ص102، و نفس المهموم، ص259)
البته درباره این اختلاف اسم، مرحوم قاضی طباطبایی نوشته اند:"و اما زینب از اولاد سیدالشهداء(ع)، چون ذكری از او در كتب معتبره به غیر از نامش نیست، معلوم می شود در حال كوچكی از دنیا رفته است و بعید نیست كه او به نام رقیه معروف شده باشد، كه در دمشق مدفون است و شاید جهت معروف شدن وی به نام رقیه این باشد كه در مدفن او در دمشق، نام رقیه بنت امیرالمؤمنین(ع) را نوشته اند، ولی او دختر سیدالشهداء است و علامه سماوی در رساله"موالید الائمة" یكی از دختران سیدالشهداء را به نام رقیه برشمرده است."(تحقیقی درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء، ص685)
آوردن سر امام حسین(ع) به خرابه نیز در منابع فوق مذكور است، با توجه به این كه این اختلاف جزئی در آن ها وجود دارد؛ در بعضی تصریح شده كه سر را برای رقیه آوردند(مانند معالی السبطین) و در بعضی دیگر اسمی به میان نیامده است.

البته در منابعی چند از كتب تاریخی نام حضرت رقیه و كرامات وی ذكر شده است. (ر.ك. به كتابهای "الدمعة الساكبة، ج5، ص141 ـ نفس المهموم، ص456 ـ ریاض الاحزان، ص144 ـ ریاحین الشریعة، ج3، ص309 ـ معالی السبطین، ج2، ص214)
مرحوم شیخ ‏عباس ‏قمى(ره) در كتاب "منتهى‏الآمال" از "كامل‏بهایى" در باره او مطالبی دارد.(ر.ك. به "منتهى‏الآمال"، شیخ عباس قمی، ج1، ص 437)
معروف است كه حضرت رقیه در خرابه شام از دنیا رفت. مزار این مخدره در حال حاضر در یك بازارچه قدیمى دمشق كمى دور از مسجد اموى قرار گرفته است، و عاشقان حرم حسینى به زیارتش مى‏شتابند. (ر.ك. به "شام سرزمین خاطره‏ها"، مهدی پیشوایی، ص109)
به طور خلاصه، در منابع تاریخی كمتر به نام این بزرگوار اشاره شده است. حال احتمال دارد نام وی در واقع همان زینب باشد، و یا اینكه واقعه ای كه بیان شد در اصل متعلق به یكی از نوادگان حضرت به نام "رقیه" بوده كه در بین مردم به دختر حضرت(ع) معروف شده است. والله العالم.
با آرزوی موفقیت و بهروزی.
مشاوره مذهبی ـ قم.