پرسش

مقایسه توحید در نگاه اسلام و مسیحیت

پاسخ

دوست محترم!
دیدگاه مسیحیان در باره توحید با توجه به نظریه ارتدوكسی كلیسا پیرامون ثالوث اقدس، در نهایت پیچیدگی و ابهام است؛
از سویی دین مسیح خود را پیرو خدای واحد، پدر قادر متعال، خالق زمین و آسمان داشته و مسیحیت را در زمره ادیان توحیدی قرار می دهد، و معتقد است از طریق عقل می توان خدا را شناخت. و طبق رای شورای واتیكان هر كس خلاف آن فكر كند كافر است، و با صراحت ابراز می دارد: خدائیت خدا به این معنا است كه فقط یك خدا وجود دارد و ذات الهی غیر قابل تقسیم می باشد… تصور دو وجود نامحدود یا بیشتر بر خلاف عقل و منطق است.
اگر این دیدگاه را با توحید در اسلام مقایسه كنیم، نزدیكی دو دیدگاه بسیار روشن است و در چارچوب این دیدگاه می توان ادعای مسیحیان را پذیرفت كه خود را در زمره ادیان توحیدی می دانند.
اما دیدگاه مسیحیان به اینجا ختم نمی شود. مسیحیت از سوی دیگر می گوید: معهذا وحدانیت خدا با تثلیث وی تضادی ندارد، زیرا وحدانیت یك عدد واحد بسیط نیست. اعتقاد ما این است كه در ذات الهی در عین وحدت، تثلیث هم وجود دارد. با استدلال منطقی می توانیم بفهمیم كه خدای واحد وجود دارد، ولی وجود تثلیث در خدای واحد را از طریق مكاشفه الهی درك می كنیم. (ر.ك. به هنری تیسن، الهیات مسیحی، ص87)
نویسنده كتاب الهیات مسیحی در ص 88 می نویسد «باید اعتراف كرد كه تثلیث اقدس یكی از اسرار مهم الهی است، و ممكن است عده ای آن را یك معمای فكری یا حتی ضد و نقیض بدانند.
این تعلیم با وجودی كه اسرار آمیز به نظر می رسد ولی ساخته تفكر بشری نیست بلكه مكاشفه الهی می باشد.»
با توجه به آنچه از كتاب الهیات مسیحی در باره تثلیث نقل شد، هنگامی كه پای تثلیث به میان می آید، دیدگاه مسیحیت و اسلام تفاوت درباره توحید به خوبی روشن می شود؛ زیرا در حالیكه مسیحیت با ابراز نظریه تثلیث ادعای توحیدی بودن خود را به چالش می كشد، اسلام با روشن ترین عبارت به اثبات توحید خالص الهی پرداخته است.
قرآن در سوره توحید می فرماید:«قل هو الله الله الصمد لم یلد و لم یولد و لم یكن له كفواً احد» یعنی بگو (ای محمد) اوست آن خدای یكتا، خدا آن بی نیازی است كه همه به او نیازمندند، نزاده است و زاده نشده است و هیچ كس او را همتا و مانند و برابر نبوده و نیست.
آیه "لم یلد و لم یولد" پاسخ روشنی است به مشركان و اهل كتاب كه مدعی فرزند داشتن پرودگار بودند؛ زیرا مشركان فرشتگان را دختران خدا می پنداشتند، یهود عزیر را، و نصاری عیسی را پسر خدا را می شمردند. از این رو قرآن به رد عقاید آنها پرداخته می فرمایید: خداوند دختر و پسری نزاییده است. (ر.ك. به محمد تقی شریعتی، تفسیر نوین، ص411)
خدا نگهدار شما.