پرسش

ما در كجای این جهان هستی قرار داریم؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
دو قسمت از سؤال شما نیاز به تحلیل دارد: "ما" و "جهان هستی".
نه "ما" فقط این جسم و كالبد خاكی هستیم، و نه جهان هستی فقط این نشئه خاكی و مادی.
ما دارای روح مجردی هستیم كه در عالم ماده سكنی ندارد، چنانچه فضا و زمان و مكان اشغال نمی كند؛ او می تواند سایر ابعاد جهان هستی را هم بشناسد و طی كند و در آن ها حضور داشته باشد، ولی این جسم فقط در همین نشئه ملكی و طبیعی می تواند سكنی كند آن هم فقط در محدوده خاصی از آن.
حكماء، عالم هستی(ماسوی الله) را به سه عالم كلی تقسیم می كنند: عالم عقل، عالم مثال، عالم مُلك.
عالم مُلك همین عالم مادی است كه تمام آسمان و كرات و منظومه ها و كهشكشان ها را دربردارد، و همه از ماده است؛ یعنی جرم و وزن دارد و سه بُعدی است.
عالم مثال عالمی است كه محیط بر این عالم طبیعت است؛ در آن آثار جسم هست، اما مادی نیست؛ یعنی اشیاء دارای بُعد هستند، اما وزن و جرم و... ندارند؛ مثل آن چه كه در خیال یا خواب می بینیم. این عالم در منطقه دیگری تشكیل نشده و اصلا مكان و زمان خاصی ندارد(چون زمان و مكان و وزن و جرم و ... از عوارض عالم ماده است)، بلكه محیط بر همین عالم طبیعت است.
عالم عقل از نظر رتبه مافوق بر عالم مثال و محیط بر آن است. در آنجا دیگر وجودات، حتی شكل و آثار جسمی عالم مثال را هم ندارند، بلكه به شكل بی صورت و مجرد از هر عوارض مادی و جسمانی وجود دارند.
برخی مفسران الهی همین سه عالم را در منابع دینی جستجو كرده اند.(ر.ك. به كتاب "انسان از آغاز تا انجام" ـ "علی(ع) و فلسفه الهی" و...، نوشته علامه طباطبایی)
اما لااقل در صریح قرآن و حدیث، علاوه بر عالم طبیعت، عالم ملكوت آمده است كه حقیقت طبیعت است و اشراف بر آن دارد.
با این مقدمه، روشن است كه "جسم ما" در همین نشئه خاكی، آن هم در زمین، از بین این همه كرات و كهكشان ها قرار دارد، اما روح ما موجودی است متناسب با عوالم دیگر؛ و اگر از تعلقات بدن رهایی یابد در همان حالی كه جسم در این نشئه خاكی است او می تواند در ملكوت و عوالم دیگر باشد و از آنجا علم و قدرت و كمال بگیرد. به خاطر همین توانایی انسان است كه او اشرف مخلوقات است و می تواند خلیفة الله باشد.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.