پرسش

به چه دلیل مراجع حتی اگر در حكمی اشتباه كنند ماجورند ازنظر عقلی و منطقی توضیح دهید باوجود اینكه این مسئله در مسائل دنیو ی و پیش پا افتاده نیز قابل قبول است مثلا قصابی كه به اشتباه كوشت فاسد عرضه كند توبیخ میشود.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
مجتهدی كه مردم به او رجوع می كنند تا احكام شرعی خود را از او بیاموزند، كسی است كه پس از كسب مقدمات علمی لازم، تمام جد و تلاش خود را برای یافتن احكام الهی بذل می نماید، و فتوا می دهد. چنین شخصی، شرعا ـ و بلكه عقلا ـ جواز تبعیّت دارد، و قول برای خود و مقلدانش ـ كه او را اعلم از دیگران تشخیص داده اند ـ مجزی است، ولو این كه در واقع و در نفس الأمر خطا و اشتباه باشد.
اگر چنین شخصی پس از تلاش خالصانه خود اشتباه كرد، طبیعی است كه گناهی متوجه او، و همچنین مقلدین او نیست. بلكه به جهت نیت خیری كه داشته، مأجور است."إنما الأعمال بالنیات"
این در مورد هر تخصصی جاری است. در مورد قصاب هم مسئله همین گونه است؛ او هم اگر با نیت خیر اشتباهی بكند، مجازات نمی شود، بلكه عند الله مأجور است.
بله، بین تخصصها گاه فرقهایی هست. مثلا گاه امری آن چنان ساده است كه با ادنی احتیاط و توجهی می توان بدون اشتبه عمل كرد؛ طبیعی است كه قانون در چنین مواردی اشتباه را حمل بر سوء نیت یا بی احتیاطی كند و احیانا جریمه و مجازاتی هم تعیین نماید. اما هرگز برای تخصصهای پیچیده ای كه ضریب خطای بالایی دارد، به راحتی چنین جرائمی وضع نمی شود.
در مورد تقلید هم وظیفه مقلدان این است كه به كسی رجوع كنند كه ضریب خطای او به حسب مدارج علمی و دقت نظر از همه پایین تر باشد.
در صورت وجود هر گونه پرسش و یا ابهامی با ما مكاتبه نمایید.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.