پرسش

با عرض سلام
آیا متعه(ازدواج موقت) در زمان پیامبر اسلام هم وجود داشته و مورد تایید ایشان بوده است یا به گفته اهل تسنن از بدعت های شیعه است؟ لطفا با ذكر منابع فقهی معتبر مرا راهنمایی كنید.

پاسخ

با سلام و تحیت.
دوست عزیز!
شیعه این حكم(متعه) را از قرآن مجید گرفته ‏است؛ آنجا كه مى‏فرماید:«فما استمتعتم به منهن فآتوهن اجورهن فریضة» یعنی زنانى را كه متعه مى‏كنید، مهر آنها را باید بپردازید.» (سوره نساء، آیه 24)
محدثان معروف و مفسران بزرگ، اعم از شیعه و سنی، تصریح كرده‏اند كه این آیه در باره عقد موقت است.
در تفسیر طبرى روایات زیادى در ذیل این آیه نقل شده كه نشان مى‏دهد آیه فوق مربوط به ازدواج موقت است، و گروه كثیرى از صحابه پیامبر(ص) به آن شهادت داده‏اند. (تفسیر طبرى، جلد 5، صفحه 9)
در "صحیح بخارى" و "مسند احمد" و "صحیح مسلم‏" و كتب فراوان دیگر نیز روایاتى كه دلیل بر وجود عقد موقت در عصر پیامبر اكرم(ص) است دیده مى‏شود؛ هر چند روایات اندكی هم هست كه خلاف آن را می گوید. (مسند احمد، جلد 4، صفحه 436- صحیح بخارى، جلد 7، صفحه 16 و صحیح مسلم، جلد 2، صفحه 1022، باب نكاح المتعه)
اكثر فقهاى اهل سنت معتقدند كه نكاح متعه در عصر پیامبر(ص) بوده، و سپس نسخ شده است، و معترفند كه این حكم تا آخر عمر پیامبر(ص) بوده، و خلیفه دوم "عمر" آن را نسخ كرده است.
گفته عمر كه "متعتان كانتا على عهد رسول الله و انا محرمهما و معاقب علیهما: متعة النساء و متعة الحج" یعنی دو متعه در عصر پیامبر (ص) وجود داشت و من آنها را تحریم كردم و بر آنها مجازات مى‏كنم! متعه زنان و متعه حج (منظور احلال ما بین عمره و حج تمتع است)، گواه این معنى است. این حدیث ‏به همین عبارت یا عباراتى شبیه آن از نظر محتوا در سنن بیهقى، جلد 7، صفحه 206 و بسیارى از كتب دیگر آمده است.
نویسنده كتاب "الغدیر" بیست و پنج‏ حدیث از كتب صحاح و مسندها نقل مى‏كند كه "متعه" در شرع اسلام، حلال و در عصر پیامبر (ص) و خلیفه اول و مقدارى از زمان عمر معمول بوده، سپس او در اواخر عمرش از آن نهى كرد. (الغدیر، جلد 3، صفحه 332)
شك نیست كه در این حكم اسلامى در میان روات اهل سنت، مانند بسیارى از احكام دیگر اختلاف نظر است.
بعضى معتقد به نسخ آن در زمان پیامبر(ص)، و بعضى به نسخ آن در زمان خلیفه دوم، و گروه اندكى به كلى آن را انكار مى‏كنند.
این گونه اختلافات در مسائل فقهى وجود دارد، ولى فقهاى شیعه در مشروعیت آن اتفاق نظر دارند و مى‏گویند در عصر پیامبر(ص) نسخ نشده، و بعد از رحلت آن حضرت نسخ آن غیر ممكن است.
روایات بسیار زیادی در مشروعیت نكاح موقت از اهل بیت پیامبر رسیده است. و "اهل البیت أدری بما فی البیت".
موفق و پیروز باشید.
مشاوره مذهبی_ قم.