پرسش

با سلام من یكبار هم این سوال را پرسیدم ولی جوابی نطرفتم
من 27 ساله هستم و 162 قد و 48 كیلو وزن دارم
از كودكی هم تغذیه درستی نداشتم می خواهم بدانم ده كنم تا به پوكی استخوان دجار نشوم
از راهنمایی شما متشكرم

پاسخ

با سلام
راهنمای پیشگیری و درمان استئوپروز

عوامل خطر مرتبط با شكستگی ناشی از پوكی استخوان

0 سابقه شخصی شكستگی استخوانی در دوران بعد از بلوغ

0 نژاد سفید پوست

0 جنس مونث

0 كشیدن سیگار

0 وزن كم بدن(لاغری)

0 كمبود هورمونهای زنانه

- یائسگی زودرس( شروع یائسگی قبل از 45 سالگی)

- برداشته شدن تخمدانها با عمل جراحی قبل از 45 سالگی

- آمنوره ، قطع قاعدگی طولانی قبل از یائسگی (بیش از یك سال )

0 مصرف كم كلسیم در رژیم غذایی در طول حیات

0 عدم فعالیت فیزیكی( ورزش) كافی

تشخیص

در كلیه خانم های یائسه ای كه یك یا چند عامل خطر از عوامل خطر ذكر شده در بالا ، وجود داشته باشد ، پوكی استخوان و شكستگی ناشی از آن محتمل است.

در خانم یائسه ای كه دچار شكستگی استخوانی می شود ، پوكی استخوان محتمل ترین علت زمینه ای بوده و تعیین تراكم ماده معدنی استخوان (BMD) مناسب ترین روش برای تایید تشخیص پوكی استخوان و تخمین شدت آن به شمار می رود . اندازه گیری تراكم ماده معدنی استخوان (BMD) در كلیه بیمارانی كه با شكستگی مراجعه می نمایند ، ضروری بوده و راهنمای مناسبی در تصمیم برای درمان با رژیم غذایی ، فعالیت فیزیكی ، و دارو درمانی است. این بیماران در معرض خطر شكستگی های بعدی قرار دارند ، خطری كه می توان آن را با روشهای درمانی مناسب ، حتی در افراد مسن كاهش داد.

اصول پایه سنجش تراكم ماده معدنی استخوان(BMD)

تعیین BMD در هر قسمتی از سیستم اسكلتی در پیش بینی خطر شكستگی آتی ارزشی ویژه دارد. امروزه از دستگاههای تراكم سنج (Densitometers) مختلفی برای این منظور استفاده می شود و هر كدام از آنها می توانند ارزیابی دقیق و قابل اطمینانی از خطر شكستگی به دست دهند.

تعیین BMD گردن استخوان ران بهترین و مناسب ترین روش برای پیش بینی شكستگی های استخوان ران بوده و خطر شكستگی در دیگر نواحی سیستم اسكلتی را نیز پیش بینی می كند.

تست سنجش تراكم ماده معدنی استخوان (BMD testing) در چه كسانی باید انجام شود؟

تصمیم به انجام تست سنجش BMD باید بر اساس پیشینه عوامل خطر موجود در فرد گرفته شود. در صورتی كه نتایج حاصل از تست مذكور نتواند در تصمیم به درمان نقشی ایفا كند ، هرگز نباید به انجام آن مبادرت شود.

تست سنجش BMD باید در موارد زیر انجام شود:

1- در كلیه خانم های یائسه زیر 65 سال كه علاوه بر یائسگی یك یا چند عامل خطر دیگری برای شكستگی استئوپروتیك داشته باشند.

2- در تمامی خانم های 65 ساله و مسن تر بدون در نظر گرفتن عوامل خطر دیگر.

3- در خانم های یائسه ای كه دچار شكستگی استخوانی شده اند ( برای تایید تشخیص پوكی استخوان و تعیین شدت بیماری).

4- در خانم هایی كه مدتهای مدید تحت درمان جایگزینی با هورمونهای جنسی بوده اند.

5- در خانمهایی كه كاندیدای درمان برای پوكی استخوان هستند ( درصورتی كه انجام تستBMD در تصمیم به درمان نقشی ایفا كند).

توصیه های عمومی برای كلیه بیماران

از آنجا كه برخی توصیه ها برای افزایش و حفظ توده استخوانی اثرات مفید متعددی برروی سلامت سیستم اسكلتی داشته و از نظر هزینه های اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشند ، می توان آنها را به كل جمعیت جامعه تعمیم داد. این توصیه ها شامل مصرف كافی كلسیم و ویتامینD ، فعالیت ورزشی منظم ، اجتناب از كشیدن سیگار ، عدم مصرف الكل ، اصلاح وحذف برخی از عوامل خطر شكستگی نظیر اختلالات بینایی است.

مصرف كافی كلسیم و ویتامینD

مصرف كلسیم كافی در رژیم غذایی ( حداقل 1200 میلی گرم در روز ، در صورت نیاز ، تجویز كلسیم خوراكی به صورت دارو ) و ویتامینD ( 400 تا 800 واحد بین المللی در روز برای افرادی كه در معرض كمبود ویتامین D هستند) برای كلیه افراد جامعه اكیدا توصیه می شود.

مصرف كافی كلسیم در طول مدت حیات فرد هم برای كسب حداكثر توده استخوانی و هم برای سلامت استخوانها ضروری است. حدود 99 درصد ذخایر كلسیم بدن در سیستم اسكلتی متمركز است، عدم مصرف كلسیم كافی ، موجب می شود كه كلسیم از استخوانها كنده شده وبه منظور ثابت نگه داشتن غلظت كلسیم سرم به پلاسما سرازیر گردد.

مطالعات كنترل شده بالینی نشان داده اند كه تجویز كلسیم و ویتامین D اضافی خطر شكستگی مهره ها ، گردن استخوان ران ( هیپ) و دیگر استخوانها را كاهش می دهد. افزایش مصرف روزانه كلسیم و ویتامینD ، روش باصرفه ای در كمك به كاهش خطر شكستگی محسوب می گردد.

بنیاد ملی پوكی استخوان توصیه می كند كه كلیه افراد بالغ بایستی روزانه حداقل 1200 میلی گرم كلسیم المنتال (elemental calcium) دریافت كنند و این در حالی است كه رژیم غذایی افراد آمریكایی كمتر از 600 میلی گرم كلسیم در روز تامین می نماید. با استفاده از جدول 2 می توان به سادگی میزان كلسیم مصرفی روزانه هر فرد را در رژیم غذایی وی تخمین زد. اولین قدم در رسیدن به این هدف عبارتست از افزایش كلسیم مصرفی در رژیم غذایی . در صورتی كه با این اقدام نتوان كلسیم كافی توصیه شده را تأمین نمود ، قدم بعدی افزودن كلسیم خوراكی به صورت داروست.

ویتامین D نیز نقش عمده ای در جذب كلسیم از دستگاه گوارش و بنابراین در تامین سلامت استخوانها دارد. منابع عمده ویتامین D در رژیم غذایی عبارتند از: حبوبات (50 واحد در هر وعده مصرف) ، زرده تخم مرغ ، ماهیهای آب شور و جگر و شیریا مواد غذایی غنی شده از ویتامینD (400 واحد در هر لیتر) برخی از تركیبات دارویی كلسیم و بسیاری از قرصهای مولتی ویتامین نیز حاوی مقداری ویتامین D می باشند. مصرف روزانه 400 تا 800 واحد ویتامین D برای كلیه افراد توصیه می شود.

جدول 2- تخمین مقدار كلسیم مصرفی روزانه در رژیم غذایی

مرحله1- تخمین كلسیم وارده به بدن از طریق مصرف مواد لبنی

محصول لبنی مورد مصرف
تعداد دفعات مصرف در روز
مقدار كلسیم وارده به بدن در هر نوبت
مقدار كلسیم مصرفی روزانه( میلیگرم)

شیر( 250 میلی لیتر)
---
-

300×
---

ماست( 250 میلی لیتر)
---
-

400×
---

پنیر( 30 گرم)
---
-

200×
---




مرحله2- كلسیم مصرفی از طریق محصولات لبنی +250 میلیگرم از منابع غیر لبنی- كل كلسیم مصرفی در رژیم غذایی روزانه

انجام روزمره ورزشهایی كه در آنها وزن بدن تحمل می شود( WELGHT – BEARING EXERCISE)

به منظور كاهش خطر سقوط و شكستگی های انجام روزمره ورزشهایی كه در آنها عضلات بدن تقویت شده و وزن بدن تحمل می شود ، توصیه می گردد. این نوع ورزشها علاوه بر اثرات مفید متعددی كه در حفظ سلامت عمومی بدن دارند ، چالاكی ، قدرت و حفظ تعادل را نیز بهبود می بخشند و لذا خطر سقوط را كاهش می دهند. به علاوه ، ورزش موجب افزایش در تراكم استخوانی نیز می شود. بنیاد ملی پوكی استخوان فعالیت فیزیكی را به منظور جلوگیری از پوكی استخوان و بهبود سلامت كلی بدن برای افراد در هر سنی مورد تاكید قرار می دهد.

ورزشهایی كه در جریان آنها وزن بدن توسط اندامهای تحتانی تحمل می شود عبارتند از: قدم زدن ، بالارفتن از پله ها و نیز تنیس. وزنه برداری نیز قدرت و توده عضلانی و استخوانی را افزایش می دهد. قبل از اقدام به فعالیتهای ورزشی سنگین ، مشاوره پزشكی ضروری است.
كارشناس تغذیه تبیان