پرسش

در بعضی كتابها همچون كتاب گنجهای معنوی آقای رضا جاهد صلواتهایی از پیامبر(ص) و امام صادق(ع) خطاب به درخواست كنندگان وارد شده است،بطور نمونه در یكی از آنها امام صادق(ع)در پاسخ به سوال ابوحمزه به او صلواتی را آموزش داده كه حضرت قسم خورده اند فرستنده آن از گناهان پاك می شود مانند روزی كه از مادر متولد شده است.آیا اینگونه روایات شامل حال ما نیز می شود؟یا اینكه تنها در مورد بعضی افراد صدق میكند؟
پاسخ را به ایمیل بفرستید.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
البته برای پاسخگویی در هر مورد می بایست به روایت رجوع كرد و سیاق كلام را دید، تا معلوم شود كه آیا لسان آن لسام عام است یا خاص؛ لذا نمی توان در مورد سؤال شما به قاطعیت سخنی گفت.
با این وجود بعضی معتقدند كه در روایات معصومین(ع) اصل بر این است كه خطاب جنبه عمومی دارد، مگر آن كه خلاف آن ثابت شود.
بر اساس این اصل، روایاتی از قبیل مثالی كه ذكر كرده اید نیز، پس از بررسی اعتبار سندی آن، تنها برای مخاطب خاص قابل استفاده نیست، بلكه هر درخواست كننده ای می تواند از این دعا بهره مند شود.
اگر این اصل را هم قابل مناقشه بدانیم، در خصوص دعا و اعمال مستحبی و مثل آن اصل دیگری ـ كه آن هم مورد اتفاق همه علما هست ـ جاری است كه بدون دغدغه در مورد مثال شما هم جاری است؛ و آن اصل تسامح در ادله سنن است.
توضیح مطلب این كه در تعداد نسبتا زیادی از روایات معتبر آمده است كه هر كس از ناحیه معصومین به روایت و خبری برخورد كند كه در آن بر عملی خیر ثوابی چنین و چنان جعل شده، و آن را به امید وصول و دستیابی به آن انجام دهد، خداوند همان ثواب را به او ارزانی خواهد داشت، ولو آن روایت در اصل از سوی معصوم گفته نشده باشد، و به طور كلی جعلی باشد.
در تبیین این قاعده می توان گفت كه خداوند به حسن فاعلی و نیت انسانها در اعطای ثواب نگاه می كند، وهرگز كسی را كه به امیدی به در خانه او می آید ناامید برنمی گرداند.
البته در مورد این گونه ادعیه باید به این نكته اشاره كنیم كه استغفار قولی(ذكر) آن وقت تأثیر تام و تمام خواهد داشت، و به تعبیری شخص را از گناهان مانند روزی كه از مادر متولد شده است پاك می كند كه همراه با استغفار عملی یعنی توبه از گناهان پیشین و عمل بر اساس موازین اسلامی باشد، وگرنه تأثیر واقعی این اذكار و صلوات ها با صرف گفتن و تكرار آن ها حاصل نمی شود. مهم آن است كه انسان همراه با ذكر با تمام وجود آن را بخواهد. وقتی انسان با تمام وجود چیزی را خواست در عمل او هم آثار این طلب ظاهر می شود.
در مورد كتاب هایی مانند گنج های معنوی نیز باید بگوییم كه مطالب این كتاب ها به خودی خود و بدون استناد به منبع معتبری دارای ارزش و اعتبار چندانی نیست. بهتر است به كتابهای معتبر در این زمینه رجوع شود.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.