پرسش

فرق بین نبی و رسول(یا مرسل)چیست؟
كدام یك مقام بالاتری است؟
نبی زیر مجموعه رسول است یا رسول زیرمجموعه نبی؟

پاسخ

برادر گرامی
دیدگاه دانشمندان اسلامی نسبت به معانی اصطلاحی واژه های "رسول" و "نبی" متفاوت است.
دیدگاه مشهور آن است كه "نبی" انسانی است كه بدون واسطه انسان دیگر از جانب خدا خبر می آورد، خواه دارای شریعت خاصی باشد ـ همچون حضرت محمد(ص) ـ یا شریعت پیش خود را تبلیغ كند. و "رسول" كسی است كه بدون وساطت فردی از بشر از خدا خبر دهد و دارای شریعتی نوین باشد ـ مانند آدم و پیامبران اولوالعزم.
پس در این نظر فرق بین نبی و رسول آن است كه رسول باید دارای شریعت باشد، خواه ابتدایی ـ مانند آدم(ع) ـ یا ناسخ شریعت پیشین ـ چون حضرت محمد(ص) ـ ولی در نبی چنین شرطی نیست.
رأی دیگر در فرق رسول و نبی آن كه "نبی" كسی است كه تكالیف خود را در خواب می بیند و صدا را می شنود، ولی ملك آورنده پیام را نمی بیند؛ اما "رسول" كسی است كه ملك را نیز می بیند.
از دیدگاه این دانشمندان ـ چه در تعریف اول و چه دوم ـ مقام "رسول" بالاتر از "نبی" است، و نبی زیر مجموعه رسول است.
اما دیدگاه غیر مشهور این است كه: رسول بصورت مفرد و جمع، علاوه بر پیغمبران بر ملائكه و افراد عادی ـ هر چند كافر و مشرك باشند ـ اطلاق می شود، ولی نبی و انبیا جز بر انسان ممتازی كه سفیر و واسطه میان خدا و خلق است، تا عقلا و مكلفان بشر را در معاش و معادشان راهنمایی كنند حمل نگردیده است.
این نظریه می گوید: از مجموعه آیاتی كه در این زمینه وارد شده است، اطمینان حاصل می شود كه بر عكس آنچه شهرت یافته، هم مفهوم نبی اخص از رسول است و هم مقامش برتر و بالاتر از وی است.
به هر حال دیدگاه اول دیدگاه مشهور علمای اسلام است، اما نظر به اینكه طرح نتیجه تحقیقات، ارج گذاردن به مقام تحقیق و نیز كمك به روشن شدن مباحث و طرح دیدگاه های نو می شود، دیدگاه دوم نیز عنوان شد.
خدا نگهدار