پرسش

Be naame Khoda
jenaab Agaye Baastaani: Salam Alaikom
Lotfan tozihee dar mored Hodoode Besiyar Sakhte dar Eslam (az Jomle Gate Dast va Paa az jahate Khalaaf baraaye Jaasoos dar zamane Jang, sangsar baraye Zenaakare Mohsene,Gate daste Dozdi ke tamaam sharaayete mojood bashad, va geyre) tozih befarmayeed. In amr baraaye Bandeh vaazeh va hal shode ast, vali dar magaam goftegoo ba sayer ashkhase geyre mosalman nemidaanam az koja va chegooneh shoroo be jedal ya bahs konam.
baa Tashakkor faraavan
Eltemase Doa

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
1. اساساً مصالح جامعه در مقایسه با مصلحت فرد از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ لذا مجازات های ظاهراً خشن، اگر موجب ریشه كن شدن جرم گردد و باعث امنیت اجتماعی و حفظ كیان جامعه گردد، منطقی به نظر می رسد، ولو مستلزم جرح و حتی قتل مجرم باشد.
در اینجا اگر از در ترحم و رأفت وارد شویم، در واقع به جامعه و مردم بی رحمی و ظلم كرده ایم.
"ترحم بر پلنگ تیز دندان ستمكاری بود بر گوسفندان"
البته مُطّلع هستید كه این نوع مجازات های سنگین در مورد مجرمین حرفه ای انجام می گیرد، و شرایط شخصی مجرم از نظر روانی و معیشتی در نظر گرفته می شود. مثلاً دزدی كه از شدت فقر به سرقت روی آورده و یا زناكاری كه دست رسی به همسر خود نداشته است، و یا گول خورده ای كه به عواقب كار خود آگاه نبوده، مشمول مجازات های شدید نمی شود.
2. وقتی مجازاتی به نظر ما خشن و سنگین می آید كه ناسب بین جرم و مجازات وجود نداشته باشد. اگر جرمی از دیدگاه ما سبك و كم اهمیت جلوه كند، مجازات سنگین بر آن خشونت آمیز خواهد بود. این كه یك جرم تا چه اندازه برای ما بزرگ باشد به نوع تربیت ما بستگی دارد.
آن قدر در رمان ها و فیلم ها و سریال هایی كه بر اساس فرهنگهای غلط ساخته شده و در برابر چشمان ما نمایش داده می شود، جرایم اخلاقی ـ مثل دروغ، دزدی و روابط نامشروع ـ كم اهمیت و آبكی شده، و قبح آن از دست رفته و عادی شده است، كه اعمال مجازات در برابر آن سخت و خشن جلوه می كند.
فردی كه تحت تأثیر فرهنگ غیراسلامی قرار گرفته است در برخورد با مجازات های سخت در برابر این تخلف ها، عكس العمل عاطفی نشان می دهد؛ در حالی كه اگر ما به عمق مسئله و خطیر بودن جرم واقف و آگاه باشیم، چه بسا از اجرای این نوع مجازات ها خشنود شویم.
البته مخفی نباشد كه انسان پاك، بنا به فطرت انسانی خود، در درون از سرنوشت اسف بار انسان مجرم كه این طور خود را بدبخت و سرشكسته كرده است، هرگز خوشحال نیست.
در اینجا با یك مثال به روشن شدن موضوع می پردازیم. اگر فردی وارد خانه خود شود و مشاهده كند كه فرد متجاوزی دست و پای عزیزان او را بسته و آنان را مجروح و خون آلود كرده است، نه تنها در مجازات فرد مجرم لحظه ای درنگ نمی كند، بلكه هر خشونتی را به هر نحوی كه باشد در مورد وی جایز و روا می دارد، و هرگز خود را به سبب خشونتی كه می كند سرزنش نخواهد كرد؛ حتی سایرین هم به او ایرادی در خشونت مجازات نمی گیرند و به او حق می دهند.
راستی چه شده است كه بعضی از ما مسلمان ها حساسیت خود را نسبت به بعضی از جرایم و گناهان از دست داده ایم و مجازات های مربوط به آن را انسانی نمی دانیم، و آن را خشونت و بی رحمی معرفی می كنیم!
در اسلام و تربیت اسلامی وضعیت به شكلی است كه شارع می خواهد جرائم خطرناك "تابوهای اجتماعی" شوند و همه از نزدیك شدن به آن اجتناب كنند؛ همان كار كه مادران در قصه ها به عنوان لولو برای بچه معرفی می كنند. این كار گاهی با آموزه های دینی، با ترسیم تصویرهای هولناك از مجازات های اخروی، و گاهی هم به صورت عملی، با نمایش تابلوی دلخراشی از آن به همراه مجازات های خشن ـ كه معمولاً هم باید در حضور مردم و به صورت علنی اجرا گردد ـ عملی می شود؛ به شكلی كه هر مسلمان به محض این كه نیت به عمل خلاف كرد، با تداعی این تابلوهای هول انگیز و وحشتناك از اقدام به جرم منصرف شود.
كامروا باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.