پرسش

خواهشمندم درباره پالایش نفت ( به روش برج تقطیر ) كامل توضیح دهید.
در صورت وجود منبع نام آن را ذكر كنید.

پاسخ

در پالایشگاه در نخستین مرحله نمكها و اسیدها را از مخلوط هیدروكربنی جدا می‌كنند سپس هیدروكربنهای باقیمانده را پالایش می‌كنند .منظور از پالایش ،تجزیه نفت به مخلوطهایی با نقطه جوشهای تقریبا یكسان به روش تقطیر جزء به جزء است. برای اینكار ابتدا نفت خام را درون لوله‌هایی در كوره مخصوصی تا حدود c400-350 گرم می‌كنند. در این دما بخشی از اجزای فرارتر آن می‌جوشد و به صورت بخار در می‌آید و بخش دیگر همچنان به صورت مایع باقی می‌ماند. مخلوط را به برج تقطیر جزء به جزء هدایت می‌كنند. مایع داغ به سوی دریچه پایینی برج سرازیر می‌شود. بخش تبخیر شده نیز روانه طبقات بالایی برج می‌شود. این برج تقریبا 30 متر ارتفاع دارد. در قسمت فوقانی چندین طبقه وجود دارد، در هر طبقه اصطلاحا یك سینی وجود دارد. منظور از سینی یك سطح مشبك(سوراخ‌دار) است كه بالای آن یك كلاهك وجود دارد این كلاهك مانند یك فنجان معكوس روی هر سینی را می‌پوشاند. هنگامی كه نفت خام وارد برج تقطیر می‌شود مولكولهای سبك‌تر كه نقطه جوش پایین‌تری دارند به اندازه كافی انرژی گرمایی به دست می‌آورند كه از نفت خام جدا شده، و به بالا برود. به تدریج كه این مولكولها بالا می‌روند از انرژی جنبشی آنها كاسته می‌شود و سرد می‌شوند.بخارهای متصاعد شده در این مرحله در زیر كلاهكها بامایعی با همان نقطه جوش كه قبلا متراكم شده برخورد كرده و به حالت مایع در می‌آیند و بسته به اندازه مولكولهایشان درسینی‌هایی كه در فاصله‌های متفاوت برج قرار گرفته‌اند می‌ریزند. بدین ترتیب مولكولهای سنگینتر بخار به صورت مایع درآمده و مولكولهای سبك‌تر باز هم بالاتر می‌روند. بدین ترتیب در هر سینی موادی كه محدوده نقطه جوش یكسان دارند جدا می‌شود. این مواد را برشهای مایع نفت گویند. اما در بین بخارهای متصاعد شده گروهی از مولكولها كه بسیار سبك‌ترند اصلا به مایع تبدیل نمی‌‌‌‌شوند و آنها را در بالاترین قسمت برج به عنوان برش گازی نفت جدا می‌كنند. دسته دیگر مواد كه نقطه جوش بالاتر از 370 درجه سانتیگراد دارند به بخار تبدیل نشده، در پایین برج تقطیر باقی می‌مانند. این مایع غلیظ كه ته‌مانده نامیده می‌شود و شامل موم، پارافین و قیر است را از پایین برج بیرون می‌كشند.شكل 4 صفحه 118 كتاب شیمی1 یك برج تقطیر را نشان می‌دهد. این مطالب در كتب شیمی سال چهارم نظام قدیم و شیمی1 نظام جدید بیان شده است.