پرسش

1- آیا همسر یا همسران و فرزند یا نوادگان امام عصر قابل شناسایی هستند و یا آنها نیز مشمول مساله غیبت و عدم معرفی به مردم هستند؟
2- چه فرقی بین بتكده و كعبه است چرخیدن به دور بت یا به دور كعبه،قربانی برای آنان،و...
اگر به انگیزه رسیدن به معبود باشد؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم.
1. دوست عزیز!
در این كه امام زمان (عج ) ازدواج نموده و یا اولادی دارند یا خیر، ‌باید گفت: اگر چه از ظاهر بعضی از روایات و ادعیه معصومین(ع) ‌چنین استفاده می شود كه آن حضرت دارای همسر می باشند، ‌لیكن این روایات ضعیف بوده و قابل اعتماد نمی باشند. از طرفی روایات دیگری كه از اعتبار زیادی برخوردارند به فرزند نداشتن آن حضرت تصریح می كنند؛ مانند این روایت كه می گوید: علی بن ابی حمزه، ابن سراج و ابن سعید مكاری ‌بر حضرت رضا(ع) ‌وارد شدند. علی بن ابی حمزه در این خصوص سؤال كرد. حضرت فرمودند: هر امامی فرزند دارد، به جز امامی كه حسین(ع) برای او از قبر بیرون می آید؛ ‌او فرزند ندارد. عرض كرد: فدایت شوم! درست فرمودی؛ شنیدم كه جدّت نیز همین را فرمود.(الغیبة، ‌شیخ طوسی، ‌ص134) هم او می گوید: به حضرتش عرض شد: روایت كرده ایم كه امام زمان از دنیا نمی رود تا فرزندش را ببیند. حضرت فرمود : آیا در این حدیث روایت كرده اید: "الا القائم"؟ عرض كردند: بلی. (اثبات الوصیة، مسعودی، ترجمه نجفی، ص210) خلاصه اینكه اگر چه همسر و فرزند داشتن حضرت محتمل است ،‌ اما روایت معتبری كه موجب اطمینان باشد، ‌در این زمینه وجود ندارد؛ بلكه شاید عكس آن احتمال بیشتری داشته باشد.
به هر حال در این مسئله سه احتمال مطرح شده است:
الف) اساساً حضرت مهدی(عج) ازدواج نكرده اند.
ب) ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارد.
ج) ازدواج كرده اند و دارای فرزندانی نیز هستند.
شاید گفته شود كه لازمه پذیرش احتمال اول، آن است كه امام معصوم یكی از سنت های مهم اسلامی را ترك كرده باشد كه این با شأن امام سازگاری ندارد؛ اما می توان گفت چون مسئله مهم غیبت و اقتضائات آن مهم تر از ازدواج است، می توان برای مصلحت بالاتر، مسأله مهم را ترك كرد و اهم را انجام داد.
البته در بعضی از ادعیه تعبیر "والائمة من ولده" آمده است، مثل آخرین عبارت از صلواتی كه از ناحیه مقدسه صادر شده است، یا دعایی كه به هنگام وداع سرداب مقدس وارد شده كه عبارت "والائمة من ولده" دارد.
البته گاه نسخ بعضی از این ادعیه متفاوت است؛ مثلا در قسمتی از دعایی كه امام رضا(علیه السلام) امر فرموده در عصر غیبت برای حضرت ولی عصر(عج) خوانده شود، چنین آمده است: "الّلهم صلّ علی ولاة عهده و الائمة من ولده" یعنی خدایا درود و سلام بفرست بر اولیای عهد او و پیشوایان از اولادش؛ ولی در نسخه دیگر این دعا آمده است: "الّلهم صلّ علی ولاة عهده و الائمة من بعده"، كه در این متن واژه اولاد ندارد، بلكه پیشوایان پس از او روایت شده است.
البته علی ای حال، اولاد ایشان ـ اگر قول سوم را بپذیریم ـ به طور قطع، قابل شناسائی نیستند.
احتمال دیگر این است كه فرزندان ایشان، پس از ظهور و ازدواج آن حضرت در آن زمان به دنیا بیایند، و این واژه دلالت بر فرزندان زمان ظهور كند، نه زمان غیبت؛ بنابراین از این راه نمی توان زن و اولادی برای حضرت مهدی(عج) ثابت كرد.
جهت مطالعه بیشتر به كتاب "جزیره خضراء افسانه یا واقعیت"، علامه سید مرتضی جعفر عاملی، ترجمه سپهری مراجعه فرمایید.
2. فرق واضح آن این است كه یكی دستور الهی است و یكی مورد منع خدای متعال است. چرخش به دور بتها و قائل به تأثیر استقلالی شدن برای آن ها، هم مغایر با ربوبیّت تكوینی و هم مغایر با ربوبیّت تشریعی خدا و كفر می باشد؛ اما طواف كعبه چون به نگاه استقلالی به سوی آن نیست، بلكه به تشریع الهی است، نه تنها مغایر با ربوبیّت حضرتش نیست، بلكه تأكیدی بر ربوبیت تشریعی حضرت باری تعالی است.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.