پرسش

با سلام
میخواستم بدانم كه مبنای محاسبه خمس و زكات چگونه ایت . مثلا چرا میزان خمس یك پنجم است.
با تشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
ظاهرا مراد شما این است كه چرا خداوند این مقدار از سهم اموال را به عنوان خمس و زكات بر عهده انسانها قرار داده است؟
واقع امر این است كه حكمت احكام كمتر بر ما معلوم است، ولی در خصوص سؤال شما، آنچنانكه در روایات زكات به آن تصریح شده است، و عقل هم می فهمد آن است كه علی القاعده این مقدار برای رفع نیاز فقرا و مستمندان و رفع حوائج عام فرهنگی، اقتصادی اجتماع كافی بوده است. البته احكام برای حالات عادی و شرائط طبیعی وضع می شوند؛ و ممكن است در شرائطی حاكم شرع ببیند باید بیشتر یا كمتر اخذ شود. همچنانكه امیرالمؤمنین(ع) در یك سال از سالهای حكومت خود، بر اسبهای مدینه هم زكات وضع فرمود؛ و یا امام صادق در سالی خمس را بر شیعیان خود بخشیدند. البته در مورد اخیر و توجیه آن میان فقها اختلافاتی هست.
لازم به ذكر است كه مقدار خمس ـ یعنی یك پنجم ـ در قرآن وضع شده و سهم زكات در روایات مشخص شده و تابع فرمول های خاصی است.
موارد خمس هم پنج چیز است: گنج و همچنین مالی كه از طریق غواصی از دریا بدست می آید، غنائم جنگی، معدن، منفعت كسب، مال حرام مخلوط با حرام و زمینی كه كافی ذمی از مسلمان می خرد.
موارد زكات هم 9 چیز است و عبارتند از: طلا، نقره، شتر، گاو، گوسفند، جو، گندم، خرما و كشمش.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.