پرسش

به نام خدا
با سلام وخسته نباشید
چند سوال از درس مناظره خسرو با فرهاد :
در بیت:« بگفت از دل جدا كن عشق شیرین بگفتا چون زیم بی جان شیرین» آیا شیرین در مصرع دوم صفتی برای جان است و بر این اساس بین شیرین مصرع اول و مصرع دوم جناس تام وجود دارد؟
در بیت «بگفتا عشق شیرین بر تو چون است بگفت از جان شیرینم فزون است »
آیا شیرین در مصرع اول می تواند دارای ایهام باشد ؟
در بیت « بگفتا گر كند چشم تو را ریش بگفت این چشم دیگر دارمش پیش »«ش» در دارمش چیست ؟
دربیت : « بگفتا دوری از مه نیست در خور بگفت آشفته از مه دور بهتر »اولاًچند جمله دارد و ثانیاً آیا مه در مصرع اول با مه در مصرع دوم جناس تام دارند؟
فعل این مصرع از نظر ساختمانی چگونه است :« بگفتا گر كیش آردفرا چنگ»
در بیت « بگفتا گر نیابی سوی او راه ؟ بگفت از دور شاید دید در ماه » آیا ماه استعاره از شیرین است یا خیر ؟ چرا ؟

پاسخ

با سلام خدمت شما/
جوابها را به ترتیب و به صورت خلاصه خدمتتان عرض می‌كنم : 1ـ خیر ، بلكه بهتر است بگوییم «شیرین» در پایان هر دو مصرع علاوه بر معنای «عزیز» محبوب فرهاد را هم به خاطر می‌آورد ، پس « ایهام » دارد. 2ـ خیر ، در این بیت بر عكس قبلی هر دو كلمه معنای متفاوت دارند. اولی همان محبوب فرهاد و دومی به معنای عزیز. پس جناس تام دارند. 3ـ او یعنی « شیرین » 4ـ چهار جمله ، خیر. 5ـ فعل آن مركب است : فرا چنگ آوردن 6ـ خیر ، چرا كه معنای آن بیشتر این است كه « ... ماه زیبا را به یاد چهره زیبای شیرین تماشا خواهد كرد. » پیروز باشید.