پرسش

مبحث شتهیات در عرفان چیست؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
"شطحیات" سخنانی است كه در حالت ذوق و مستی از بعضی صوفیه صادر می شود، و احیانا خلاف شرع است. نمونه های شطح در تاریخ فراوان به چشم می خورد، و خصوصاً در حوزه ادبیات عرفانی آثار ارزشمندی در این باره وجود دارد. این آثار و سخنان باعث درگیری های بسیاری بین صوفیه و علمای شرع شده، كه گاه به برخوردهای خونین نیز انجامیده است.
از این روست كه صوفیه درصدد توجیه و تأویل این قبیل گفتارها برآمده اند، و دراین زمینه آثاری نیز تألیف كرده اند.
سخنان زیر از نمونه شطحیات است:
ابن عربی گفته است: "أنا أصغر من ربی سنتین"؛ و جنید گفته: "لیس فی جبتی سوی الله"؛ و بایزید گفته: "سبحانی ما أعظم شأنی"؛ و منصور گفته است: "أنا الحق".
این مبحث را می توانید در كتاب "فرهنگ نوربخش"، تألیف جواد نوربخش كه نشر یلدا(تهران) آن را منتشر ساخته، مطالعه كنید.
مقاله زیر نیز راه گشای شما است: "شطح و تصوف"، تألیف جواد آقاسی، مجله برگ فرهنگ، شماره2، ص35ـ30.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.