پرسش

با سلام و عرض خسته نباشید:
1- آیا در اخرت زاد و لد هم و جود دارد؟ و اگر بله فرزندانی كه متولد می شوند از نظر تكلیف و وظیفه چگونه اند؟
2- آیا در آخرت محرمات و ترك محرمات هم وجود دارد؟
3- در آخرت زمان چگونه است و آیا شب و روز هم وجود دارد؟
4- آیا آفتاب و سایه ، باد و باران هم و جود دارد؟
5- آیا بین دو نفخ فاصله ای هم وجود دارد؟ بعد از نفخ صور اول ایا همه انسانها باهم می میرند و اگر بله چه كسی آنها را دفن می كند ؟
6- جهنمیان و بهشتیان در چه سنی محشور می شوند؟
7- منظور از پل صراط چیست؟ و ایا واقعا پل به همین شكل مادی است؟
8- جسم مادی و جسم مثالی یعنی چه؟
با تشكر فراوان

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
پاسخ های اجمالی سؤالات شما به قرار ذیل است و برای تفصیل به مجموعه "معادشناسی"، نوشته مرحوم علامه سید محمدحسین حسینی تهرانی رجوع فرمایید.
1ـ4. به طور كلی یك فرق اساسی بین عالم طبیعت(دنیا) و قیامت و عالم آخرت هست؛ و آن این كه دنیا سرای قوه و فعل، و محل تزاحم نیروهای مادی است، اما سرای آخرت سرای فعلیت صرف و عین حیات است ـ "إنّ الآخرة لهی الحیوان ـ و لذا زاد و ولد، رشد و تحرك و بالطبع داشتن اعتبار تكلیف(حرام و حلال) همه از آن سرای دنیا می باشد؛ در قیامت نه زاد و ولدی هست، و نه تكلیفی؛ پس نه حلال در آنجا هست، و نه حرامی.
از ین رو شاید بسیاری از پدیده های مادی كه از لوازم وجود قوه و فعل در این عالم است، مثل باران و رویش، خزان و بهار، آفتاب و سایه و... نباشد؛ بالطبع، زمان ناشی از گردش خورشید و ماه نیز نخواهد بود، چرا كه آن ها همه برچیده شده اند؛ چنانچه نور آنجا از خورشید نبوده، بلكه از نور الهی است ـ «وأشرقت الأرض بنور ربّها»(زمر/69) ـ و جهنم جز شراره های آتش ندارد و تمامش ظلمت و تاریكی است.
این كه گاه در آیات و روایات ما سخن از این مفاهیم در قیامت می شود، باید گفت حقیقت آن با انچه ما می دانیم متفاوت است؛ و اما این كه حقیقت آن چیست، بر ما معلوم نیست.
5. در تفسیر علی بن ابراهیم است كه از حضرت سجاد(ع) در این باره سؤال كردند. پرسیدند فاصله زمانی ما بین دو نفخه صور چه قدر است؟ حضرت فرمودند: "به قدری كه خداوند اراده كند..."(ر.ك. به معادشناسی، علامه تهرانی، ج4، ص143)
با این نفخه همه انسان ها و غیرانسان ها همگی خواهند مرد؛ دفن میت از قواعد زندگی بشری است، برای رعایت احترام به میت و هم پاك سازی محیط زیست از لاشه و میكرب ها است كه در آن روز لزومی ندارد؛ و لذا وظیفه ای در آن حال بر عهده كسی نیست.
6. این قدر از روایات مسلم است كه در سن اعتدال و جوانی محشور می شوند، گرچه در برخی از آنها سن خاصی(مثل 18 سال یا چهل سال) برشمرده اند.
7. در روایات این راه چنین وصف شده است كه از روی دهانه جهنم می گذرد، و به عنوان "پل صراط" نام گرفته است. اما در قرآن آیه ای كه به روشنی از آن نام ببرد وجود ندارد.(تفسیر موضوعی قرآن، ج5، معاد در قرآن، آیت الله جوادی آملی، ص211)
در تبیین آن برخی از بزرگان ـ همچون امام خمینی و فیض كاشانی ـ پل صراط را نوعی تجلی همین اعمال انسان دانسته اند. كسی كه الان بر روی صراط مستقیم می لنگد و گاهی از آن خارج می شود، در روز قیامت تمثل و تجلی آن را می بینید؛ و چون خروج از صراط مستقیم جز ضلالت و جهنم نیست؛ آنجا هر مقدار كه از راه دور افتد، آتش او را می سوزاند و...
مرحوم فیض كاشانی در ذیل حدیث "إنّ الصراط جسر علی متن جهنم یمّر علیه الخلائق" ـ یعنی صراط پلی است بر روی جهنم كه خلایق از آن می گذرند.(بحارالانوار، ج8، ص66) ـ به نقل از مفاتیح الغیب، می نویسد: "صراط در دنیا عبارت است از صورت هدایتی از اعمال قلبی كه در جانت ایجاد كرده ای؛ لیكن پس از مردن، پرده ها بالا می رود، و به صورت پل محسوسی بر متن جهنم نمودار می گردد كه تا در بهشت امتداد دارد. كسی كه آن را ببیند می فهمد كه عصاره ساخت و ساز دنیوی اوست. بنابراین صراط و پوینده آن یكی است؛ و این نفس آدمی است كه مسافر به سوی خداست. انسان در ذات خویش طی منازل و مقامات می كند، و همه این موارد؛ مثل پل صراط و امثال آن را؛ در ذات خویش و در نفس خود می یابد."(علم الیقین، ج2، ص1179، به نقل از تفسیر موضوعی، آیت الله جوادی آملی، ج5، ص216ـ215 با اندكی تصرف)
8. فرق جسم مادی با جسم مثالی در داشتن یا نداشتن ماده است. هر چیزی كه بتوان ابعاد سه گانه طول و عرض و عمق را در آن فرض كرد جسم است، اما جسم گاهی ماده دارد، و گاه ندارد. آنچه در عالم رؤیا می بینیم، جسم مثالی است، كه طول و عرض و عمق دارد، اما ماده ندارد؛ اما آنچه در عالم بیرون است همان جسم است كه ماده هم دارد.
عالم خیال و مثال یكی هستند. با این بیان كه گاهی خیال متصل است، مثل خیال ما، و گاهی خیال منفصل است كه عالم مثال یا برزخ نامیده می شود.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.