پرسش

با سلام
لطفا در باره مكا شفت در عالم خواب و بیداری توضیح دهید

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
امكان مكاشفه و تمثل را قرآن پذیرفته، و در چند جا برای آن نمونه آورده است؛ از جمله تمثل فرشته الهی برای حضرت مریم(س) ـ "فتمثل لها بشراً سویّاً" ـ كه در آن به شكل یك مرد مستوی القامه برایش متمثل شد؛ و یا تمثل فرشتگان برای حضرت ابراهیم خلیل(ع) و همسرش كه در آیه 69 سوره هود بیان شده است؛ همچنین تمثل فرشتگان برای لوط و قومش و...
تمثل تعبیری است برای مكاشفه در بیداری، اما مكاشفه تعبیرعامی است كه شامل بیداری یا خواب می شود.
روح انسان گاه در بیداری به مشاهده و مكاشفه عالم مثال می پردازد، و گاه در خواب و رؤیا؛ و از این رو، مكاشفه گاهی در خیال متصل رخ می دهد(اغلب خواب ها چنین هستند) و گاهی در خیال منفصل(كه همان عالم مثال و برزخ است). روح در هنگام خواب، چون از فعالیت روزانه و تدبیر بدن فارغ می شود به آسمان مثال و عقل نظر می كند، و به حسب استعداد خویش حقائقی از عالم مثال می بیند.
البته رؤیاهای آدمی گاهی با توهمات و خاطرات انسانی مخلوط می شود، كه در این صورت اثغاث احلام است تعبیر ندارد.
برای آشنایی بیشتر در این باره می توانید به كتاب تفسیر موضوعی قرآن، تالیف آیت الله جوادی آملی، جلد7، قسمت سیره حضرت یوسف(ع) به خصوص ص57 ـ 52 و كتاب انسان و قرآن، تالیف آیت الله حسن زاده آملی، ص92 ـ 66 مراجعه نمایید.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.