پرسش

با سلام
اگر ممكن است در مورد علمای اهل سنت كه به تحریف قران اعتقاد داشتند با دلیل و سند توضیح دهید
با تشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
در مورد قرآن، وقوع تحریف ممكن است به دو صورت فرض شود:
1. تحریف به معنای افزودن كلمه و یا جمله ای به قرآن به گونه ای كه معنای قرآن تغییر پیدا كند.
تحریف به این معنا به اتفاق همه مسلمانان، اعم از شیعه و سنی در قرآن واقع نشده است و به طور قطع و یقین، قرآنی كه امروزه در دسترس ما قرار دارد همان وحی الهی و كلام خداوند است و هیچ كس نتوانسته حتی جمله ای بر آن بیفزاید.
به عبارت دیگر، مصونیت قرآن از تحریف به این معنا، از ضروریات اسلام است.
2. تحریف به این معنا كه چیزی از قرآن كم شده باشد، یعنی موضوع و یا آیه ای بر پیامبر(ص) نازل شده، ولی به هنگام تدوین و گردآوری قرآن ثبت و ضبط نشده و یا در گذر زمان از قرآن حذف شده باشد.
چنین تحریفی نیز از دیدگاه اكثر عالمان و اندیشمندان شیعه و سنی برای قرآن رخ نداده است، یعنی قرآن مجید از این جهت نیز مصون و محفوظ است.
بنابراین جمهور مسلمانان، اعم از شیعه و سنی برآنند كه این كتاب آسمانی، درست همان قرآنی است كه بر پیامبر اكرم(ص) فروفرستاده شده، و از هرگونه تحریف و دگرگونی و فزونی و كاستی در امان است.
البته برخی از علمای شیعه و سنی كه تعداد اندكی را تشكیل می دهند در تحریف از نوع قسم دوم ـ یعنی تحریف در نقیصه ـ قائل به وقوع تحریف شده اند.
این افراد به روایاتی استناد نموده اند كه از نظر سندی یا دلالی(محتوایی)، و یا از هر دو جهت ضعیف و بدون اعتبار و فاقد ارزش هستند.
البته در كتب علوم قرآن، به تفصیل به این روایات پاسخ داده شده كه مجال ذكر آن ها در اینجا نیست.
نقل این روایات، مختص به برخی از علمای شیعه نیست، بلكه جمعی از مفسران اهل سنت نیز این گونه روایات ضعیف را نقل كرده اند كه در این جا به بعضی از آن ها اشاره می كنیم:
1. ابوعبدالله محمد بن احمد انصاری قرطبی در تفسیر خود از ابوبكر انباری، و او نیز از اُبّی بن كعب روایت می كند كه سوره احزاب ـ با هفتاد و سه آیه ـ در زمان پیامبر به اندازه سوره بقره ـ كه دویست و هشتاد و شش آیه دارد ـ بوده است، و آیه "رجم" نیز در این سوره قرار داشته است. هم اكنون اثری از چنین آیه ای در سوره احزاب به چشم نمی خورد.
و نیز در همین كتاب، از عایشه نقل می كند كه گفته است: "سوره احزاب در زمان پیامبر دویست آیه داشته است؛ سپس چون مصحف نوشته شد، به بیش از آنچه كه الآن موجود است دست نیافتند!"(تفسیر قرطبی، جزء14، ص113، در ابتدای تفسیر سوره احزاب)
2. سیوطی شافعی در كتاب "الإتقان" نقل می كند: كه عدد سوره های مصحف "اُبیّ" یكصد و شانزده سوره بوده است؛ زیرا دو سوره دیگر به نام های "حفد" و "خلع" در آن وجود داشته است."(الإتقان، ج1، ص67)
در حالی كه همه می دانیم قرآن كریم یكصد و چهارده سوره دارد، و از آن دو سوره(حفد و خلع) در قرآن، اثری نیست.
3. هبةالله بن سلامة، در كتاب "الناسخ و المنسوخ" از انس بن مالك نقل می كند كه گفته است: "در زمان پیامبر سوره ای را می خواندیم كه به اندازه سوره توبه بود، و من تنها یك آیه از آن را حفظ كرده ام و آن این است: «لو أنّ لابن آدم وادیان من الذّهب لابتغی إلیهما ثالثاً ولو أنّ له ثالثاً لابتغی إلیها رابعاً ولایملأ جوف ابن آدم إلا التراب و یتوب الله علی من تاب!" در حالی می دانیم چنین آیه ای در قرآن یافت نمی شود و اصولاً با بلاغت قرآن نیز سازگار نمی باشد.
4. جلال الدین سیوطی در تفسیر "الدرالمنثور" از عمربن خطاب روایت می كند كه سوره احزاب به اندازه سوره بقره بوده، و در آن نیز آیه "رجم" وجود داشته است.(الدرالمنثور، ج5، ص180، در ابتدای تفسیر سوره احزاب)
بنابراین، گروه اندكی از دو فرقه شیعه و سنی، روایاتی را در مورد "وقوع دگرگونی در قرآن"، نقل كرده اند. این روایات، از دیدگاه اكثریت قریب به اتفاق مسلمان، اعم از تشیع و تسنن، پذیرفته نشده است، بلكه نص آیات قرآن و روایات صحیح و متواتر اسلامی و اجماع و اتفاق هزاران تن از اصحاب پیامبر و اتفاق مسلمانان جهان، بر آن است كه هیچ گونه تحریف، تغییر، فزونی و كاستی در قرآن مجید، راه نداشته و ندارد.(شیعه پاسخ می دهد، آیت الله سبحانی، ص84ـ82)
در مورد ذكر نام علمای اهل سنتی كه قائل به تحریف شده اند، می توان به نام "ابن جزی الكلبی"، نویسنده كتاب " التسهیل"، و "الخطیب الشربینی"، نویسنده كتاب "السراج المنیر" اشاره كرد. ایشان تمام روایات تحریف را متذكر شده اند، بدون اینكه هیچكدام از آنها را مورد نقد قرار داده و یا حتی تأویل نمایند.
البته لازم به ذكر است كه صرف نقل روایت نمی تواند دلیل بر قول به تحریف باشد، ولی با كنار هم گذاشتن قرائن دیگر، اعتقاد داشتن آن دو به تحریف قرآن بیشتر آشكار می گردد.("سلامة القرآن من التحریف"، فتح اله محمدی، ج1، ص133)
در برخی كتب به نام افراد دیگری از قبیل مؤلفین كتب صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابی داود، النسائی، الترمذی، ابن ماجه، مسند احمد، تفسیر طبری، و أسد الغابة نیز اشاره شده است.("القرآن الكریم و روایات المدرستین"، علامه سید مرتضی عسكری، ج2، ص123)
برای مطالعه بیشتر در زمینه عدم تحریف قرآن كریم می توانید به منابع ذیل مراجعه نمایید:
1) "قرآن پژوهشی"، بهاءالدین خرمشاهی.
2) "شناخت قرآن"، محمدصادق نجمی و هاشم هریسی.
3) "صیانةالقرآن من التحریف"، استاد محمدهادی معرفت.
4) "التحقیق فی نفی التحریف عن القرآن"، سید علی حسینی میلانی.
5) "افسانه تحریف قرآن"، رسول جعفریان.
6) "سلامةالقرآن من التحریف"، فتح الله محمدی.
البته در كد 13078، در بخش تازه های مذهبی سایت، به دلایل عدم تحریف قرآن پرداخته شده كه می توانید به آن مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.