پرسش

به نام خدا
با سلام!
می خواستم درباره همسایه بد سؤال كنم. همانطور كه می دانید در خانه های آپارتمانی رعایت حقوق همسایگان خیلی ضروری تر است و من نمی دانم در برابر همسایه ای كه سر و صدایشان زیاد است و اعصاب را داغون می‌كنند چه باید كرد لازم به ذكر است كه آنها حتی از به دهان آوردن الفاظ ركیك نیز خودداری نمی‌كنند و متقابلا انسان را وادار به مواجهه می‌كنند. امیدوارم سؤالم واضح بوده باشد.
متشكرم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
می دانید درباره همسایه احادیث زیادی رسیده، و حقوق زیادی برای او ثابت شده است.
پیامبر اكرم(ص) فرمودند: "آن قدر جبرئیل در مورد همسایه به من سفارش كرد كه گمان كردم همسایه از همسایه ارث می برد."(كنز الأعمال، خ24913)
و همچنین فرمودند: "مجاورت خود را با همسایه نیكو ساز، تا مؤمن باشی."(بحارالانوار، ج74، باب جوامع المكارم)
امام سجاد(ع) در حقوق همسایه فرمودند: "اما حق همسایه ات این است كه در غیابش او را حفظ كنی، و در حضور اكرامش نمایی، و اگر مظلوم واقع شد او را یاری كنی، و این كه به اسرار او سركشی نكنی، و اگر بدی از او سراغ داری بپوشانی، و اگر می دانی كه نصیحت تو را قبول می كند او را در مورد آنچه بین او و تو است نصیحت نمایی، و این كه در سختی ها رهایش نكنی، و لغزش او را بپوشانی، و اشتباه و گناه او را ببخشایی، و با او معاشرتی بزرگوارانه داشته باشی."(بحارالانوار، ج74، باب 1)
همچنین توصیه كرده اند كه در انتخاب محل زندگی به همسایه توجه شود. در روایتی، اصحاب حضرت در مورد خرید خانه با پیامبر(ص) مشورت كردند، ایشان فرمودند: "الجار ثم الدار" یعنی اول همسایه را بشناس، بعد خانه بخر.
این حدیث كنایه از این است كه حقوق همسایه بر تو بسیار است و نمی توانی چون آدم عادی با او برخورد كنی؛ از این رو از خوبی اش مطمئن شو؛ گرچه می دانیم در آپارتمان های كنونی چنین چیزی به آسانی ممكن نیست.
با رهنمود اهل بیت(ع) تكلیف ما و شما روشن می شود.
واضح است برخورد شما با همسایه باید متفاوت با برخورد با دیگران باشد. به نظر می رسد، اگر حقوق او را رعایت كنید و با او بزرگوارانه رفتار نمایید تا خود متوجه اشتباهش شده، و آن را تصحیح نماید؛ و یا اگر پس از مدتی تحمل، با زبانی نیكو به او محترمانه گله خود را بگویید، تأثیر خواهد كرد.
ما جدّاً معتقدیم كه اگر به حقوق همسایه بر اساس تعالیم دین عمل نمایید، احتمال تأثیر در او بیشتر خواهد بود. "الناس عبید الإحسان" یعنی انسان اسیر محبت و احسان است. به خصوص روح ایرانی در پاسخگویی مثبت به محبت امتحان خود را پس داده است.
هر چه بیشتر اذیت می شوید، بیشتر محبت كنید. تحمل همسایه به قصد قربت و برای تبعیت از فرمان الهی، خود عبادت است و موجب كمال شما خواهد شد. با توجه به این مطلب، شوق شما برای تحمل سختی ها بیشتر می شود.
با همه این تفاصیل، اگر باز نافع نشد، سعی كنید خانه خود را تعویض نمایید؛ یعنی اگر امكان جابجایی به مكانی بهتر باشد باید به آن اقدام كنید.
در غیر این صورت از راههای قانونی وارد شده، و مثلاً از او شكایت كنید و...
روشن است این راه آخر را جز در آخر كار توصیه نمی كنیم، به چند دلیل: یكی رعایت حقوق همسایگی، و یكی این كه معمولاً با این كارها اختلاف و كینه زیادتر شده و مشكلات فزونی می گیرد. محیط همسایگی با قانون صفا و صمیمیت نمی یابد، بلكه با تفاهم و محبت سامان می یابد.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.