پرسش

بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دوستان عزیزم در سایت تبیان ،
سؤالی داشتم ،
لغت « شَرّ » به چه معناست ؟ لطفاً این لغت هر چند تا معنا كه دارد برایم بیان كنید.
( این معانی را از هر كتابی كه گرفتید ، خواهشمندم نام آن كتاب را هم برایم بنویسید. )
آیا یكی از معناهای این لغت ( شَرّ ) " عامل و موجب بدی واقع شدن " نیست ؟
اگر ممكن است تفاوت آن را با كلمه « سوء » نیز بیان كنید.
شكراً جزیلاً. حفظكم الله.
ومن الله التوفیق.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
"شر": فساد، ظلم.("مصباح المنیر"، "تاج العروس"، "اقرب الموارد"، ماده شر)
بعضی نیز شر را به معنی سوء گرفته اند.("مصباح المنیر"، "لسان العرب"، "تاج العروس"، ماده شر)
معانی دیگر نیز در لغت نامه دهخدا آمده است، كه به نظر می آید معانی مجازی آن باشد؛ همانند حاجت، فقر، غوغا، شیطان، تب، و...(ر.ك. به لغت نامه دهخدا، عنوان شر)
جناب استاد آقای سید حسن مصطفوی نیز با توجه به تمامی معانی كه در كتب لغت عرب آمده است، این گونه نگاشته اند: اصل واحد در ماده "شر" این است كه شرّ هر چیزی است كه تمایلی به اختیار و انتخاب آن نباشد؛ و در مقابل آن "خیر" به معنای هر چیزی است كه تمایلی به اختیار كردن آن باشد، و در آن رجحان و فضیلتی باشد.("التحقیق فی كلمات القرآن الكریم"، ماده شر)
بین شر و سوء ارتباطی هست كه اصطلاحاً از آن به عموم و خصوص من وجه تعبیر می كنند. این سخن به این معنا است كه هر شری اثر سوء بر جای می گذارد، ولی هر اثر سوء ناشی از شر نیست.
برای مطالعه بیشتر می توانید از دو كتاب زیر بهره مند شوید:
1. مفردات القرآن، تألیف راغب اصفهانی.
2. التحقیق فی كلمات القرآن الكریم، تألیف حسن مصطفوی.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.