پرسش

مردمسالاری دینی را توضیح دهید.

پاسخ

دوست گرامی!
در باره مردم سالاری دینی باید گفت: بطور كلی هر حكومت باید به دو دسته پرسش پاسخ دهد:
الف) چرا حكومت می‌كند؟ و به عبارتی، وجه اعتبار و قانونی بودن آن چیست؟ این را سؤال از مشروعیت می‌گویند.
ب) چگونه حكومت می‌كند؟ به چه طریقی می‌خواهد به اهداف خود برسد؟ این را سؤال از كارآمدی می‌گویند.
مردم سالاری دینی به هر دسته پاسخی ویژه دارد:
الف) چرائی حكومت در مردم سالاری دینی به دلیل این است كه اولا، خداوند حكومت كردن واجدین شرائط خاصی(مثلاً ولی فقیه در عصر غیبت) را، به طور كلی، اجازه داده است و از سوی دیگر مردم هم به حكومت كردن شخص خاصی از این واجدین شرائط آری گفته‌اند.(بیعت)
در تفسیر نقش رآی مردم و بیعت اگر چه آراء فقها متفاوت است، ولی همین قدر لازم است كه بدانید كه هر كدام به نحوی برای آن نقش واقعی قائلند، و وجود آن را لازم می دانند.
ب) راهبرد و روش كلی اسلام در چگونه حكومت كردن رجوع به آراء عمومی است. پذیرش نقش مردم در تعیین سرنوشت خود، انتخاب كارگزاران، نظارت بر دولت و … تنها نمونه هایی از این نقش است، والا، اسلام در هر مهمی امر به مشورت دارد. این امر هم حقوقی و لازم الاجرا است ـ "وأمرهم شورى بینهم"، كه متوجه همه جامعه اسلامی است؛ و "شاورهم فی الامر"، كه مستقیما متوجه حاكم اسلامی است ـ و هم اخلاقی و مصلحت اندیشانه ـ "أعقل الناس من جمع رأی أخیه إلى رأیه"، كه در همه شئون زندگی فردی و اجتماعی سریان و اعتبار دارد. تفصیل مسئله شورى می بایست در جای دیگری پیگیری شود.
به طور كلی اگر حكومتی نقش مردم را در انتخاب كارگزاران و نحوه اعمال حاكمیت و نظارت بر آن پذیرفت، مردمسالاری را پذیرفته، و اگر معیار قانونیت را، علاوه بر رأی مردم، تنفیذ اسلام هم قرار داد كه از طریق رأی اسلام شناسان تعیین می شود، مردم سالاری خود را دینی هم كرده است.
این جواب اجمالی ما به مسئله است؛ اگر خواستار پیگیری بحث بودید در خدمتیم.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.