پرسش

مكتب شیخیه

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
"شیخیّه" گروهی از شیعیان امامیه و از پیروان شیخ احمد احسائی، از علمای شیعه در قرن سیزدهم هستند. اساس این مذهب مبتنی بر امتزاج تعبیرات فلسفی قدیم متأثر از آثار سهروردی با اخبار آل محمد ـ علیهم السلام ـ است.
"شیخیه" اصول دین را منحصر در چهار اصل توحید، نبوت، امامت و ركن رابع می دانند.
درباره ركن رابع سخن بسیار است. بعضی مراد از ركن رابع را واسطه بین امام غائب و شیعیان می دانند. (فرق منحرف بابی و ازلی نیز كه تحت تأثیر شدید مكتب شیخیه بوده اند، بر اساس همین تفسیر، "بابیت" را مطرح كرده اند.
بعضی دیگر هم مراد از ركن رابع را تولی و تبری بیان كرده اند.
شیخیه درباره معاد و عدل هم می گویند: این دو اصل دو اصل مستقل از دیگر اصول نیستند؛ زیرا اعتقاد به خدا و رسول او مستلزم اعتقاد به قرآن و تمامی آیات آن، از جمله عدل و معاد است.
اصل ركن رابع را حاج محمدكریم خان كرمانی(از مشایخ شیخیه) بنا نهاده است؛ ولی شیخیه آذربایجان به آن اعتقاد ندارند و از این جهت پیروان محمدكریم خان را "ركینه" نیز می نامند.
دیدگاه شیخیه درباره معاد نیز دیدگاهی متفاوت با دیگر متكلمین اسلامی است؛ كه بحث در این باره از فرصت این مجال خارج است.
دوست گرامی!
شما می توانید از كتاب ها و مقالات زیر بهره مند شوید:
1. فرهنگ فرق اسلامی، تألیف دكتر محمدجواد مشكور، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
2. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر بجنوردی، تهران، بنیاد دایرةالمعارف، تحت عنوان شیخ احمد احسائی.
3. شیخی گری، بابی گری از نظر فلسفه تاریخ و اجتماع، تألیف مرتضی مدرسی چهاردهی، تهران: نشر بی نا
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.