پرسش

قاعده فاجانس را تعریف كنید و در موردش توضیح دهید
با تشكر

پاسخ

روش فاجانس به روشهای تجزیه‌ای گفته می‌شود كه بر پایه‌ی جذب سطحی استوار هستند. به این ترتیب كه یكی از راههای تعیین غلظت آنیونهای موجود در محلول این است كه ماده‌ای وارد محیط می‌كنند كه آن ماده با آنیون مورد نظر تولید رسوب می‌كند و از طریق اندازه‌گیری میزان رسوب ایجاد شده به میزان آنیون موجود در محیط پی می‌برند. حال در یكی از این تیتراسیونهای رسوبی ، در نقطه‌ی هم‌ارزی كه دیگر تمام آنیونها با كاتیون ورودی تولید رسوب كرده، رسوب ایجاد شده ،بر روی یك معرف جذی سطحی جذب می‌شود و رنگ محلول نیز عوض می‌شود. این تغییر رنگ نشاندهنده‌ی پایان تیتراسیون است. تیتراسیونهایی كه با استفاده از این روش انجام می‌گیرند را تیتراسیونهای فاجانس، یا روش فاجانس می‌نامند. به عنوان مثال یكی از معرفهای جذی سطحی، فلوئورسین است كه در تیتراسیون یون كلرید كه با نقره نیترات تیتر می‌شود، بكار می‌رود. وقتی كه تمام كلریدها به صورت نقره كلرید به صورت كلوئید درآمد، ذرات كلر منفی كه در محیط باقی مانده‌اند، آنها را احاطه كرده و رنگ محلول به واسطه‌ی وجود یونهای منفی فلوئورسینات ناشی از معرف فلوئورسین سبز مایل به زرد است. اما پس از نقطه‌ی هم ارزی كه تمام یونهای كلر مصرف شدند و فقط یونهای مثبت نقره باقی مانده‌اند، یونهای فلوئورسینات منفی ، یونهای نقره مثبت را احاطه می كنند و رنگ محلول به قرمز تغییر رنگ می‌دهد كه اینجا پایان تیتراسیون است.
این روش فاجانس در شاخه‌ی شیمی تجزیه است، شاید روش فاجانس دیگری در شاخه های دیگر شیمی وجود داشته بشد، كه من الان حضور ذهن ندارم. اگر منظور شما این روش نیست كمی در مورد مطالب مورد سؤالتان توضیح بفرمائید، تا پاسخ را برای شما بفرستم.