پرسش

با سلام و تشكر
معنای روایت زیر را میخواستم:
«عن علی بن سوید قال: قلت لأبی الحسن علیه السلام: إنّی مبتلی بالنظر إلی المرأة الجمیلة فیعجبنی النظر إلیها فقال لی: یا علی إذا عرف الله من نیتك الصدق، إیّاك و الزنا فإنّه یمحق البركة و یهلك الدین» (كافی،ج5)
در ضمن آیا میتوان به كتب اربعه از طریق اینترنت دسترسی پیدا كرد؟
مؤید باشید

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
در ابتدا شایسته است از لحاظ سندی این تذكر را بدهیم كه در كتب علم رجال نسبت به "علی بن سوید" مناقشات و اختلافاتی هست كه مجال ذكر آن در اینجا نیست، و شما می توانید به كتب رجالی از جمله "معجم رجال الحدیث"، نوشته آیت الله خویی(ره)، ج12، ص54 ـ 56 مراجعه نمایید.
اما متن روایت و ترجمه آن از قرار ذیل است: «عن علی بن سوید، قال: قلت لأبی الحسن علیه السلام: ...» یعنی شخصی به نام علی بن سوید خدمت امام(ع) می رسد و عرضه می دارد: «إنی مبتلی بالنظر إلی المرأه الجمیلة، فیعجبنی النظر إلیها» یعنی من مبتلی هستم، و به عبارتی من چاره ای ندارم كه به زن های زیبا نگاه كنم و این نگاه مرا به اعجاب وامی دارد. به نظر می رسد شغل او به گونه ای بوده كه با زن ها زیاد برخورد داشته، مانند فروش لوازمی كه زنان برای خرید به او مراجعه می كرده اند، و چاره ای نداشته كه به مشتری خود نگاه كند، ولو برای این كه طرف خود را بشناسد، تا مثلا اگر بعد از آن مشتری آمد و خواست جنس را تعویض كند، مطمئن باشد كه این همان مشتری قبلی است؛ لذا چاره ای نداشته كه به خانم ها نگاه كند، و در این بین طبیعتاً نگاه او به خانم های زیبا هم می افتاده و او را به اعجاب وامی داشته؛ از این رو برای این كه تكلیف دینی و شرعی خود را بداند به محضر امام(ع) رسیده و سؤال خود را مطرح كرده است. البته ممكن است به ذهن بیاید كه پس چرا راجع به شغل و ... در روایت چیزی نیامده، كه در جواب باید گفت: اولاً، آنچه ما گفتیم احتمال است و برداشتی است از روایت طبق قرائن خارجی؛ ثانیاً، امام او را می شناخته اند و نیازی نبوده كه او راجع مسائل دیگر صحبت كند.
در هر حال او وضعیت خود را مطرح كرده و از وظیفه شرعی خود از امام(ع) می پرسد و امام هم می فرمایند: «فقال لی: یاعلی! لابأس إذا عرف الله من نیتك الصدق» یعنی در صورتی كه در نیت و دل صادق باشی اشكالی ندارد؛ یعنی اگر صادق نباشی و با انگیزه شهوت و ... نگاه نكنی اشكال دارد.
نكته قابل توجه این كه، ولو امام(ع) می فرمایند در صورت صدق نیت اشكال ندارد، ولی با این حال به او تذكر داده و مطلب مهمی را گوش زد می كنند كه «إیاك و الزنا، فإنه یمحق البركة و یهلك الدین" یعنی با این كه نگاه تو از روی صدق است، ولی بترس از این كه مبتلا به زنا و بی عفتی نشوی؛ زنا بركت را از بین می برد و دین را هلاك می كند.
در واقع امام(ع) به او تذكر می دهد كه، ولو نگاه تو از روی گناه نیست، ولی كسی كه نگاهش به نامحرم بیشتر است، بیشتر از دیگران در معرض افتادن به دام گناه قرار دارد.
لازم به ذكر است كه تعبیر "یمحق البركة" ـ یعنی این كه زنا بركت را از بین می برد ـ یكی از قرینه ای است بر این كه "علی بن سوید" شغلش به گونه ای بوده كه ناچار بوده به زن ها نگاه كند، و امام هم در جواب او بحث بركت داشتن را مطرح می كنند یعنی مواظب باش به گناه نیفتی كه در آن صورت گناه باعث می شود بركت از شغل و كسب و كار تو برداشته شود.
متن روایت را علاوه بر كتاب شریف "كافی" می توانید در "وسائل الشیعه" چاپ بیروت، ج20، ابواب النكاح المحرم، باب1، حدیث3 مطالعه نمایید.
اما در مورد استفاده از كتب اربعه در اینترنت باید گفت ما تا به حال از وجود چنین سایتی اطلاع پیدا نكردیم، و به ویژه كه اگر باشد امكان جستجو در روایات را ندارد، لذا بهتر است شما نرم افزاری به نام "جامع الاحادیث" كه مجموعه ای كامل از كتب روایی است را تهیه كنید كه امكان جستجو هم داشته باشد.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.