پرسش

مقاله‌ای در مورد تاثیر قرآن بر رفتار دانش آموزام می‌خواهم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
در مورد تأثیر قرآن بر كودكان و نوجوانان و رفتار دانش آموزان كلیاتی در مجامیع روایی وجود دارد، كه تفصیل آنها در گرو كار میدانی و تتبعات روان شناختی و ... است؛ از این رو سزاوار است كارشناسان متدین چنین رشته هایی به تحقیقات گسترده در این باره جهت كاربردی كردن آن اقدام نمایند. ما فقط به عنوان سرنخ، اشاراتی را تقدیم می داریم.
برای تأثیر قرآن بر رفتار دانش آموزان باید دو موضوع قرآن و نوجوان را به طور جداگانه شناخت. روحیات نوجوانی، استعدادهای نوجوانی و تنوعات خلقیات در آنها و ... نیاز به تتبعات بیشتر دارد. این قدر می دانیم كه در این سنّ ـ چنانچه امیرالمؤمنین(ع) در نامه 31 نهج البلاغه بدان تصریح می كند ـ یافته ها مثل نقش بر سنگ هستند. از این رو یافته های حصولی و شهودی این دوران توشه های ذی قیمتی برای آینده زندگی است؛ مثلا اگر الآن به حفظ و فهم آیات و روایات بپردازد، تا همیشه در ذهن او می ماند، و چراغ راهش در آینده خواهد بود.
قرآن یك وجودی ذومراتب دارد. یك مرتبه وجودی آن همین وجود كتبی است كه در میان دو جلد گرفته شده است؛ و یك مرتبه دیگر آن وجود معنایی آن است كه در ذهن شكل می گیرد و با خواندن آیات و فهمیدن معنای آنها تحقق می یابد. اما مراتب وجودی آن به اینجا ختم نمی شود، بلكه مرتبه نوری آن كه به قلب می نشیند و با جان متحد می شود مافوق همه اینها است. آن مرتبه را اگر كسی واجد شود به ریسمان هدایت دست یافته، ادراكات او همیشه حق است و راه زندگی بر او روشن می شود، و هیچ گاه راه باطل را نمی پیماید، كه همان كمال انسانی است.
به این بیان حافظان قرآن هم مراتبی دارند. برخی حافظ كامل هستند، برخی حافظ معنا هستند، و برخی حافظ الفاظ.
به لحاظ آموزشی یك نوجوان مسلمان سزاوار است لااقل آیات مربوط به زندگی خود را از بر باشد.
برای نمونه بسیاری از مردم حتی تا سنین بالا، علی رغم اطلاع از وجود احكام خمس در اسلام نمی دانند این حكم در قرآن آمده است! و بدیهی است در این صورت بعید نیست شبهاتی در ذهن پدید آید، یا ایمانی سست شود؛ كه مثلا خمس را امروزی ها درآورده اند و قبلاً نبوده و امثال آن.
پس یك گام حفظ آیات كاربردی همراه با معانی برای كودكان و نوجوانان است. این كار را نباید كم ارزش دانست.
آیة الله العظمی بهجت در دیدار با محمد حسین طباطبائی این حدیث را خواندند كه: «من حفظ القرآن فقد أدرجت النبوة بین جنبیه و لكنّه لایوحی الیه» یعنی هر كسی قرآن را حفظ كند نبوت در سینه او ثبت می شود، با این تفاوت كه به او وحی نمی شود.(ر.ك. به خاطراتی از دكتر هفت ساله ـ اصغر جدائی، ص28)
استفاده از لطایف قرآنی و قصه های آن در تربیت كودكان تأثیر زیاد دارد كه مربیان می توانند از آنها بهره ببرند.
این مطالب جسته و گریخته ای بود كه به ذهن آمد؛ ولی همان طور گذشت این امر مجتاج تلاش جدی و مطالعات متنی و میدانی بسیار است.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.