پرسش

با سلام
(لطفا هر چه زودتر به این سوالات پاسخ دهید.)
لطفا جواب كامل و جامع دهید.
1-در مورد واجه "حنیف" و "حنیفیت" تحقیق كرده و بررسی نمایید كه معنای دقیق این واجه چیست؟
2- در حضرت ابراهیم (ع) چه خصوصیاتی می باشد كه خداوند او را "حنیف" می نامد و ما را به تبعیت از ایشان دعوت می نماید و آن را یك ارزش برای مومنان معرفی می كند ؟ توضیح دهید.
با تشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
"حنیف" در لغت كسی را گویند كه دارای وقار و طمأنینه باشد و از افراط و تفریط و تجاوز از استقامت به دور باشد. این معنا ملازم با مصونیت از شرك و بیراهه روی است.(التحقیق فی كلمات القرآن الكریم، ج2، ماده حنف)
حضرت ابراهیم(ع) نیز به خاطر این كه از طریق حق و خداپرستی تجاوز نكرد و بیراهه نپیمود، و هرگز دچار افراط و تفریط نشد، و در زمان و محیطی كه غرق بت پرستی بود، هرگز در برابر بت ها سجده نكرد، توصیف به "حنیف" شده است؛ و توصیه به تبعیت از مردم حنیف در حقیقت توصیه به پایداری در برنامه های دینی و گام برداری بر طریق راست و اجتناب از بیراهه و پرهیز از افراط و تفریط می باشد. این توصیه به همه دینداران در جمیع اعصار بوده است.
اما این كه چرا تنها ابراهیم به این نام مفتخر است، مطلب دیگری است كه باید به طور مفصل بدان پرداخت.
شاید اجمال مطلب آن باشد كه دین حضرت ابراهیم مشتركات غیرمنسوخ همه ادیان الهی را داشته است، بدون آن كه وارد جزئیات نسخ پذیر آنها باشد. و لذا است كه بنا به قولی دین حضرت رسول اكرم قبل از بعثت، دین حنیف بوده است. چرا كه طبیعی است كه در شرائط نسخ خصوصیات دین مسیح، محمد(ص) ابراهیمی باشد. این نكته نكته قابل اعتنایی در ماهیت دین حنیف است. حكمت این كه دین اسلام ـ و به تبع همه ادیان الهی ـ هم دین ابراهیمی خوانده شده است شاید همین باشد. و همچنین به همین علت به ابراهیم(ع) شیخ الانبیاء یا ابوالانبیاء گفته اند.
برای توضیح بیشتر می توانید به كتاب های زیر مراجعه كنید:
1. التحقیق فی كلمات القرآن الكریم، تألیف حسن مصطفوی، ج2، ذیل واژه "حنف".
2. تفسیر المیزان، تألیف علامه طباطبائی، ج1، ذیل آیه 135 سوره مباركه "بقره"؛ و ج2، ذیل آیات 91 و 95 سوره مباركه "آل عمران".
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.