پرسش

تفاوت بین حمد و تسبیح خداوند در چیست؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
حمد، شكرگزاری و ستایش خداوند از جهت صفات ثبوتیه(صفات كمالی كه ذات خداوند آن ها را در نهایت و اطلاق دارا می باشد، مانند علم و قدرت و...) است؛ و تسبیح، پاك و منزه دانستن خداوند از صفات سلبیه(صفاتی كه ذات خداوند را از آن صفات منزّه می دانیم، مانند جهل، نیاز، ظلم و...) می باشد.
با این توضیح دانسته می شود كه حمد و تسبیح هر یك، تنها اشاره به یك جنبه از صفات الهی دارند. از این رو در بسیاری از آیات قرآنی این دو را با هم می بینیم، مانند آیه 30 سوره مباركه "بقره" كه می فرماید: «و نحن نُسبّح بحمدك»
گاه در بیان لزوم این همراهی گفته اند: انسان هیچگاه نمی تواند كمالات الهی را به درستی بشناسد، و شناخت او معمولا به قیاس با موجودات محدود امكانی است؛ در حالی كه "لیس كمثله شیئ". به طور خلاصه انسان محدود هرگز نمی تواند نامحدود را درك كند.
به همین سبب خوب است بعد از حمدی، تسبیح الهی هم گفته شود، تا تذكاری باشد بر این كه ماهیت صفات خدا از شناخت ما برتر است و او منزه از آن است كه ما صفات او را بشناسیم.
برای مطالعه بیشتر می توانید از كتاب های زیر بهره مند شوید:
1. آموزش عقاید، استاد مصباح یزدی.
2. تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ذیل آیه دوم سوره مباركه "حمد".
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.