پرسش

باسلام
چرا رسا لت درخوانواده پیامبر بوده وچرااصلا در جای دیگر قرار نگرفته ؟ متشكرم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
به این سؤال جواب های متعددی می توان داد؛ كه برخی نقضی و برخی حلیّ هستند. اما قبل از آن مایلیم به تحلیل خود سؤال و میزان كاركرد و تأثیر آن در اعتقاد و عمل یك مؤمن بپردازیم.
گاهی توهم می شود كه این كه فلانی امام شد و فلانی نشد، با عدل الهی در تنافی است. اگر این بر ما روشن شود كه تهافت و تناقضی در كار نیست، دیگر مجالی برای این دغدغه در ایمان نیست، هنگامی كه خدا را حكیم علی الاطلاق می دانیم.
اجمالا، باید گفت: خداوند وقتی به كسی علم لدنّی یا عصمت و یا هر مقام و منزلتی می دهد، اولا این عطا و لطف از عطا و عنایتش به دیگران نمی كاهد.
و ثانیا، اگر دانستیم كه هر وجود و كمالی از جانب خدا است، در عطا و عنایت ویژه الهی نمی بایست به دنبال استحقاق اولیه گشت، چرا كه خود استحقاق هم عنایت او است. بله پس از استحقاق اولیه و خلق انسان ـ و البته هر موجود مختار و مكلفی ـ هر عنایتی منوط به كسب استحقاق های بعدی از سوی انسان است.
و ثالثا، خداوند به حسب عنایتی كه به هر كس دارد از او تكلیف می خواهد، نه كمتر و نه بیشتر از آن. هر چه عطای الهی بیشتر باشد، تكلیف الهی هم سخت تر است؛ یعنی بین "اعطاء" و"تكلیف" در بارگاه ربوبی همواره تعادل و تناسب برقرار است. همچنان كه در بین ما آدمیان غیرمعصوم، برخی نبوغ بیشتر دارند و برخی بسیار ساده لوح می باشند، بین كل ما انسان ها با انبیاء و اولیای خاص الهی هم فرق هست، كه از جمله این كه آنها علم لدنی دارند و ما نداریم؛ اما همان تناسب اعطاء و تكلیف كه بین ما و ساده لوحان احساس می كنیم و شرع هم بر آن صحه گذاشته ـ كه مسئولیت نوابغ همیشه بیش از دیگران است ـ بین همه ما با معصومان هم برقرار شده است.
توضیح این كه یك فرد عاقل و عالم به میزان دارا بودنش از علم و عقل و...، تكالیف بیشتری را باید پاس بدارد، و برخی خطاها اصلاً از او قابل چشم پوشی نیست، در حالی كه همان خطاها از یك انسان دیگر قابل عفو و اغماض است. همچنین باید بدانیم در مرتبه ای بالاتر، بسیاری از تصورات و خطورات قلبی یا غفلت های درونی و بسیار لطیف، كه برای وارستگان انسانها هم گناه نیست، برای یك امام ـ كه مورد عطای ویژه الهی بوده است ـ گناه به حساب می آید، و به سبب آن مورد مؤاخذه قرار می گیرد. آیا تنبیه الهی حضرت یونس(ع)، جز برای چنین چیزهایی است؟! ...
با توجه به این مطلب مهم كه عدل الهی را تثبیت می كند، حال چه فرقی می كند او امام باشد یا من؟! مهم آن است كه هر كس به وظیفه اش عمل كند.
مشكل وقتی بود كه در یك حوزه و یك میدان می دویدیم اما او علم لدنی داشت و من نمی داشتم؛ حال این كه اینجا چنین نیست، و او با داشتن علم لدنی در میدانی باید بدود كه از من اصلاً توقعش نیست؛ پس مؤاخذه اش هم نیست.
از طرفی علاوه بر آن چه گفتیم، انجام مسئولیتهای سنگین رسالت و امامت نمی تواند بدون تقویت و عنایت ویژه الهی صورت گیرد. انسان جز با عنایت الهی چنین باری را نمی تواند به دوش كشد. این عنایت همان عصمت و علم لدنی این اولیاء الهی است.
با توجه به این بیان، چنین می گوییم:
رسالت حتماً باید در میان انسان ها انجام می شد. وقتی در خانه پیامبر(ص) قرار داده شد، پرسش می شود چرا اینان، نه دیگران؟! اگر در بین دیگران هم می بود باز این پرسش بود كه چرا آنان و نه دیگران؟
به عبارت دیگر، روشن است كه همه مردم هم ممكن نیست رسول و امام باشند، و از طرفی هم این رسالت و امامت باید در جایی قرار داده می شد؛ و البته طبیعی است كه انجام مسئولیت های سنگین نعمتهای ویژه ای هم لازم دارد. این نوعی جواب نقضی به سؤال شما است.
اما این كه چه ویژگی هایی در ذات پیامبر(ص) و فرزندان او بوده است كه موجب ترجیح خدای متعال شده، و باعث این عنایت به آنها شده است، و نه دیگران؟ خود خداوند متعال در آیه ای به ما می فهماند كه علم كامل آن نزد خداوند است، و ما از همه آن مطلع نمی شویم؛ آنجا كه می فرماید: «الله أعلم حیث یجعل رسالته» خداوند بهتر می داند رسالت خویش را كجا قرار دهد.(انعام/124)
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.