پرسش

بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن عرض سلام وخسته نباشید خواهشمندم در مورد دارایی های بنده كه درذیل به آنها اشاره كرده ام خمس تعلق یافته را بیان فرمایید.
(در ضمن بنده 51ساله ودارای 2 همسر و 4 فرزند(3دخترو1 پسر)زیر 20 سال هستم.از ابتدا تاالان هم اگر به زمین خانه ماشین ویا دارایی من خمسی تعلق می گرفته كه می بایست پرداخت می كردم در ابتدا بخاطر ندانستن وبعدها بخاطر فراموشكاری پرداخت نشده وسال خمسی هم نداشته ام ولی ان شاء الله تصمیم دارم از امسال به بعد خمس خود را پرداخت كنم.در ابتدا كل دارایی هاودر نهایت میزان سرمایه وبدهی خود را ذكر می كنم خواهشمندم در هر مورد اگر خمسی تعلق می گیرد بیان فرمایید.)
(1)در سال 1361(در سن 30سالگی)مقدار 2825متر مربع زمین بمبلغ 178000تومان در شهر خود خریدم ودر آن كوره آجر پزی دایر كردم وتاسال1381(به مدت 20سال)روی آن كار كردم وخودم كارفرمای كوره بودم.از سال1382بخاطر ممانعت شهرداری دیگر نشد روی كوره كار كنیم.و تصمیم شهرداری این است كه كوره های ما وهمسایگان ما تخریب شوند وهر كس بر اساس اختیارخود در این زمین كارگاه تجاری یا صنعتی یا خدماتی دایر كند.شهرداری نیمی از این زمین را برای عبور خیابان می گیرد لذا سهم من از این زمین كلا برابر 1597متر مربع می شود.قیمت این زمینها را متری 50000تومان بر آورد كرده اند.لطفا بیان كنید:
الف)آیا به این زمین خمس تعلق می گیرد؟چه مقدار؟
ب)اگر مقداری از این زمین یا همه آنرا بفروشم آیا خمسی به آن تعلق می گیرد؟چه مقدار؟
ج)اگر كارگاه دیگری در آن دایر كنم به آن خمس تعلق می گیرد؟چقدر؟
(2)در سال 1362 یك دستگاه خاور كمپرسی مدل 1357 بمبلغ 580000تومان خریدم واز آن تاریخ تا الان روی آن كار كرده ام.
آیا به این ماشین خمسی تعلق می گیرد؟چقدر؟
(3)زمین اولیه خانه ای كه الان در آن زندگی می كنم رادر سال 1362 سی هزار تومان خریدم.در سال 1380یك طبقه روی آن ساختم وبمدت 2سال(از15/11/80تا 15/11/82)بمبلغ 3.5میلیون تومان رهن دادم.پس از ساخت طبقه دوم 4 دانگ آنرا سهم همسر اولم كردم.
الف)آیا به این خانه خمسی تعلق می گیرد؟چقدر؟
ب)آیا این طریقی كه طبقه دوم را به مستاجر رهن داده ام اشكال شرعی ندارد؟اگر دارد الان وظیفه من چیست ودر آینده چگونه اجاره دهم؟
(4)در سال 1381از یك باب منزل مسكونی دو طبقه در جای دیگر شهر 5دانگ آنرا بمبلغ 9میلیون تومان خریدم و2دانگ آنراسهم همسر دومم كردم.زمین اولیه این خانه را نیاكان من خریده بودند وساختند.
آیا به این خانه خمسی تعلق می گیرد؟چگونه وچقدر؟
(5)كل بدهی تا الان كه این نامه را می نویسم(13/9/82)برابر 8200000تومان و كل طلب برابر 3730000تومان می باشد.
با تشكر فراوان

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
دفتر حضرت آیت الله فاضل لنكرانی فرمودند:
1. به زمین مذكور به مقداری كه تامین كننده هزینه های زندگیتان است، خمس تعلق نمی گیرد و مازاد آن را باید محاسبه و خمس آن را به قیمت روز بپردازید.
2. ماشین آلات مذكور نیز به مقداری كه تامین كننده هزینه های زندگیتان است، خمس تعلق نمی گیرد و مازاد آن را باید محاسبه و خمس آن را به قیمت روز بپردازید.
3. طبقه اول خمس ندارد ولی خمس طبقه دوم را باید بپردازید، مگر آنكه با پولی كه اساسا خمس بر آن تعلق نگرفته بوده تهیه و در همان سال به همسرتان داده باشید.
4. زمین و ساختمانی كه ارث برای شما مانده است، خمس ندارد، ولی دو دانگی كه به همسرتان داده اید اگر از پول واجب الخمس بوده باید خمس آن را بپردازید.
5. بدهیهایتان را از كل موجودیتان كسر كرده و خمس بقیه را بپردازید.
در ضمن بهتر است برای تسویه حساب دقیق خمس به دفتر یا وكیل مرجع تقلیدتان مراجعه كنید.
موفق باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.