پرسش

گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر را توضیح دهید.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
اجمال واقعه این است:
در سال دهم هجری پیامبراسلام(ص) در آخرین ماه های زندگانی خود به فرمان خداوند در مراسم حج شركت كردند و عملاً مردم را با مناسك حج آشنا ساختند؛ این حج در تاریخ اسلام به "حجةالوداع" مشهور شده است. پس از پایان مراسم حج پیامبر گرامی اسلام(ص) تصمیم گرفتند كه به سوی مدینه رهسپار شوند. در میانه راه در سرزمین "رابغ"ـ كه هم اكنون بر سر راه مكه به مدینه است ـ جبرئیل در نقطه ای به نام "غدیر خم" فرود آمد و پیامبراكرم(ص) را با این آیه مورد خطاب قرار داد: «یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیك من ربك...»(مائده/67) پس از نزول این آیه پیامبراكرم(ص) دستور توقف صادر كردند، كسانی كه جلوتر رفته بودند بازگشتند و كسانی كه در عقب می آمدند به كاروان رسیدند. این جریان چند ساعت قافله ها را معطل كرد. لازم است ذكر كنیم كه این محل محل جدا شدن قوافل، و تقسیم آنها به مسیرهای مختلف بوده است.
به هر حال در هنگام ظهر حضرت رسول(ص) نماز جماعت را به همراه مسلمانان خواندند و بعد از نماز در میان جمعیت سخنانی گفتند كه در كتاب های تاریخی مكتوب است. این سخنان پیامبراكرم(ص) با سفارش مردم به رعایت حقوق قرآن و عترت همراه بود. در ادامه پیامبراكرم(ص) دست حضرت علی(ع) را گرفتند و آن قدر بلند كردند كه سفیدی زیر بغل هر دو پیدا شد. آن گاه پیامبر(ص) فرمودند: "چه كسی از خود مؤمنان بر آنان سزاوارتر است؟" همگی گفتند: خدا و پیامبر او داناترند. پیامبر فرمود: "خدا مولای من و من مولای تمام مؤمنان هستم و بر آنان از خودشان سزاورتر هستم"؛ آن گاه در ادامه سخنان خود گفتند: "من كنت مولاه فهذا علی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه..."
آن گاه فرمودند: مردم! اكنون فرشته وحی نازل گردید و این آیه را آورد:«الیوم اكملت لكم دینكم و...» (مائده/3) در این موقع صدای تكبیر پیامبر(ص) بلند شد، سپس افزود خدا را سپاسگزارم كه آئین خود را كامل كرد و نعمت خود را به پایان رسانید و از وصایت و ولایت و جانشینی حضرت علی(ع) پس از من خشنود گشت.
سپس پیامبر(ص) از نقطه مرتفع فرودآمدند و به امام علی(ع) فرمودند در زیر خیمه بنشیند تا سران و شخصیت های بارز اسلام با حضرت علی(ع) مصافحه و بیعت كنند و به او تبریك گویند.
نقل است كه در ابتدا ابوبكر و عمر به حضرت علی(ع) تبریك گفتند و او را مولای خود نامیدند.
در ادامه نیز حسان بن ثابت در شرح آنچه روی داده بود اشعاری سرود. پس از پایان مراسم هر یك از مسلمانان آن سرزمین را به سوی زادگاه خویش ترك گفتند.
این حادثه را بسیاری از علمای اهل سنت با ذكر جزئی ترین مسائل رخ داده، در كتاب های خود نگاشته اند.
مرحوم علامه امینی به بررسی این حادثه از جهات گوناگون پرداخته است كه می توانید نتیجه این تحقیقات را در كتاب ارزشمند "الغدیر" ـ كه به فارسی نیز ترجمه شده است ـ مطالعه نمایید.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.