پرسش

فلسفه زمان اذان صبح چیست؟و انتخاب اذان در ان زمان بر چه مبنایی میباشد؟

پاسخ

خواهر محترم! در ابتداء نكاتی درباره فلسفه عبادات به اختصار عرض می شود.
احكام و برنامه های عبادی اسلام، همه حكمت و فلسفه دارد. و در قرآن بارها در كنار احكام و دستورها، به دلیل آن هم اشاره شده است. امامان معصوم نیز در روایات، در بعضی موارد، به بیان این حكمت ها پرداخته، و علماء دین نیز گاهی به تالیف كتابهایی پیرامون این موضوع اقدام كرده اند. همچون "علل الشرایع" اثر شیخ صدوق.
اما یاد آور می شود كه :
1- لازم نیست دلیل همه احكام را، همه مردم در همه زمانها بدانند.
2- در هر جا كه از قرآن و حدیث، دلیل محكمی بر فلسفه حكمی نداریم، بهتر است ساكت باشیم و یا اگر سخنی می گوییم در حى یك احتمال، به آن ترتیب اثر بدهیم.
3- شاید در بعضی دستورات عبادی و احكام الهی حتی گاه هدف _ و یا هدف اصلی _ صرف آموزش و آزمایش تسلیم بنده باشد. و البته همین هدف بزرگی است (هدف پرورش روح عبودیت در انسان).
حال با این مقدمه به مورد سؤال شما می پردازیم.

در هر بامداد از طرف مشرق، سپیده ای رو به بالا حركت كند كه آن را فجر اول یا فجر كاذب گویند. موقعی كه آن سپیده پهن شد و گستره افق را گرفت، فجر دوم یا فجر صادق تحقق یافته است. این هنگام اول وقت نماز صبح است.
در روایات بر گفتن اذان، و به خصوص اذان صبح، تاكید فراوانی شده است. (وسایل الشیعه، جلد 4، ابواب اذان و اقامه، باب 7)
در منابع روایی در مورد نفس اذان و پیشینه آن مطالبی ذكر شده است اما در خصوص فلسفه اذان صبح چیزی نیافتیم. برای اطلاع در مورد اصل فلسفه اذان به تفسیر نمونه جلد 4 صفحه 437 ذیل آیه 58 سوره مباركه مائده در آدرس اینترنتی: http://www.makaremshirazi.org/books/persian/tafsir/j4/
t_n40024.htm#link335
مراجعه نمایید. موفق و موید باشید.