پرسش

چند صفحه ای مصلب درمورد یونش (اگر عكس دارد همراه با عكس)می خوا ستم
اگر ممكن است زود تر

پاسخ

انرژی لازم برای جدا كردن سست‌ترین الكترون متصل به یك اتم منفرد و گازی در حالت اصلی آن را انرژی یونش آن عنصر می‌نامیم.
A (g) A+ (g) + e-
فرآیند یونش متضمن جذب انرژی است چون الكترون در قلمرو هسته قرار دارد و به وسیله‌ی هسته جذب می‌شود و برای جدا‌كردن آن و از قیدوبند هسته درآوردن آن باید انرژی مصرف كرد. همانطور كه در واكنش بالا نشان داده شده است ، در این رویداد ، اتم خنثی در یك نیم‌واكنش اكسایش شركت می‌كند و به یون مثبت گازی تبدیل می‌شود.
در حقیقت ، انرژی یونیزاسیون ، مقدار انرژی برای ارتقای سست‌ترین الكترون از ترازی كه در حالت پایه‌ی اتم در آن قرار دارد ، به تراز بینهایت مصرف می‌شود. این مقدار انرژی بر حسب الكترون ولت
(eV ) بر اتم بیان شده و با یك از علائم I , IE نشان داده می‌شود. ولی معمولا ، انرژی یونیزاسیون را بر حسب كیلو ژول بر مول و یا كیلو كالری بر مول بیان می‌كنند. البته در این صورت ، برابر مقدار انرژی لازم برای تبدیل یك مول اتم گازی در حالت پایه به یك مول یون مثبت گازی در همان حالت است. در مورد اتمهای چند الكترونی ، امكان جدا شدن متوالی همه یا تعدادی از الكترونها از اتم، امكان‌پذیر است. از این رو ، یونیزاسیون‌های متوالی اتمها را نیز باید در نظر گرفت.
بدیهی است كه با خارج شدن هر الكترون از اتم، بار مؤثر هسته و درنتیجه، نیروی جاذبه‌ی بین هسته و الكترونهای باقیمانده افزایش می‌یابد. از این رو مقدار انرژی لازم ، برای یونیزاسیونهای بعدی به ترتیب افزایش می‌یابد. منظور از بار مؤثر هسته ، میزان نیرویی است كه از طرف هسته بر الكترونها اعمال می‌شود و هر جه الكترون به هسته نزدیكتر باشد ، این نیروی جاذبه‌ی اعمالی بیشتر است.
گاهی به جای انرژی یونیزاسیون ، اصطلاح پتانسیل یونیزاسیون را به كار می‌برند كه بر حسب ولت بیان می‌شود و آن حداقل پتانسیل لازم برای جدا كردن یكی از سست‌ترین الكترونهای اتم خنثای گازی در حالت پایه و تبدیل آن به یون مثبت گازی در همان حالت است.
اندازه‌گیری انرژی یونیزاسیون:
دو روش متداول برای اندازه‌گیری انرژی یونیزاسیون وجود دارد كه عبارتند از:
1) روش ترمودینامیكی كه بر قانون هس مبتنی بوده و در آن از چرخه‌ی بورن – هابر استفاده می‌شود و در اینجا مجال صحبت كردن در آن مورد وجود ندارد.
2) روش طیف‌نمایی: بررسی طیف اتم هیدروژن نشان می‌دهد كه در سمت طول‌موجهای كوتاه‌تر، خطوط طیفی تا حدی به یكدیگر نزدیك می‌شوند كه از یكدیگر قابل تشخیص نیستند. به بیان دیگر، طیف اتم به صورت پیوسته در‌می‌آید. این رویداد نشان می‌دهد كه انرژی الكترون تا حد معینی افزایش یافته، از قید جاذبه‌ی هسته‌ی اتم خارج می‌شود و تغییرات انرژی آن دیگر از محدودیت كوانتومی پیروی نمی‌كند. این مقدار انرژی در حقیقت همان انرژی یونیزاسیون است. از این رو، اگر طول موج آخرین خط طیفی قابل تشخیص در طیف اتم، به كمك طیف‌نما مشخص شود، از روی آن می‌توان انرژی لازم برای تشكیل چنین خط طیفی كه در حقیقت همان انرژی یونیزاسیون اتم است را به‌دست آورد.
در گروه‌های جدول تناوب، فلزات قلیایی كمترین و گازهای بی‌اثر بیشترین انرژی یونیزاسیون را دارند، زیرا فلزات قلیایی كمترین و گازهای بی‌اثر بیشترین مقدار نیروی جاذبه را بر الكترون لایه‌ی ظرفیت خود وارد می‌كند.
در طول هر دوره نیز ، معمولا از چپ به راست انرژی یونیزاسیون افزایش می‌یابد، زیرا فلز قلیایی بزرگترین و گاز بی‌اثر كوچكترین شعاع را در بین عناصر هر دوره دارند.
در هر گروه از عناصر جدول تناوبی، به طور كلی با افزایش عدد اتمی، انرژی یونیزاسیون كاهش می‌یابد، زیرا با افزایش عدد اتمی، بار مؤثر هسته نیز به تدریج افزایش می‌یابد.
البته در روند كلی تغییرات انرژی یونیزاسیون عناصر، موارد استثنایی و ظاهرا غیر منتظره‌ای به چشم می‌خورد. مثلا در مورد اتمهای بریلیم و بور، نیتروژن و اكسیژن در دوره‌ی دوم ، منیزیم و آلومینیم، فسفر و گوگرد در دوره‌ی سوم و… .این استثناها به دلایل مختلفی به وجود امده‌اند كه در اینجا مجال گفتگو در این باره نیست.
برای داشتن تصویر می‌توانید به سایتهای اینترنتی نظیر http://www.sciencebyjones.com/periodic_table1.htm مراجعه فرمائید.