پرسش

باعرض سلام وخسته نباشیدمیخواستم بپرسم این مسئله ای كه میگویندبشرآمده دراین دنیا تاآزمایش پس بده واگردرامتحان موفق شودخوب طبق نص صریح قرآن درقیامت جایگاه خوبی خواهدداشت.حال این سوال مطرح میشودكه آیامگرخداوندمتعال وعالم یكتاكه هیچ چیزازنظرش پوشیده نیست مگرازعاقبت تك تك انسانها باخبرنیست ؟اگراینطوراست پس آزمایش برای پی بردن به چه چیزی است . باتشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
پاسخ این سوال مهم را در این جا باید جستجو كرد كه، مفهوم آزمایش و امتحان در مورد خدا با آزمایشهای ما بسیار متفاوت است. آزمایش بشر برای كشف مطالب و رفع ابهام است؛ اما آزمایش الهی همان پرورش و تربیت است.
در قرآن موارد متعددی از آزمایش الهی نقل شده است كه همه را می توان با سخن فوق تفسیر و معنا كرد.
امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ در این رابطه فرموده اند: «وإن كان سبحانه أعلم بهن من أنفسهم ولكن لتظهر الأفعال التی بها یستحق الثواب و العقاب» یعنی هر چند خداوند به روحیات بندگانش از خودشان آگاه تر است، ولی آن ها را امتحان می كند تا كارهای خوب و بدشان كه معیار پاداش و كیفر است از آنها ظاهر گردد.(نهج البلاغه، كلمات قصار، جمله93)
معنای این كلام علوی آن است كه خدا برای فعلیت یافتن قابلیت ها، عالم و آدم را خلق كرده است. كمال در همین تحقق ها و بروزهای خارجی وجود می یابد. علاوه بر این كه وقتی قابلیتی تحقق یافت، عنایات و لطف الهی برای استكمال مضاعف انسانها پیدا می شود.
خدا به شوق آن كمالی كه انسانها با فعلیت قابلیتهای مثبت خود و عنایات ویژه الهی حاصل می شود، اقدام به خلق عالم كرده است.
البته این كه ماهیت شوق الهی چیست، مسئله دیگری است و نباید گمان شود به مانند شوق انسانی امری حادث است.
برای اطلاع بیشتر می توانید به كتاب "عقائد اسلامی"، تألیف آیت الله جعفر سبحانی مراجعه كنید.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.