پرسش

می خواستم راجع به " شب قدر "سوال كنم /
چه چیز ار شب قدر می دانیم ؟
چه احادیث و روایات و ... در باره آن داریم ؟
لطفا با ذكر منابع ÷اسخ بفرمایید.
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
شب قدر را به این جهت شب قدر نامیده اند كه جمیع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعیین می شود. این بیان در احادیث و روایات معصومین ـ علیهم السلام ـ آمده است.
ازامام باقر(ع) روایت شده كه فرمودند: در آن شب هر حادثه ای كه باید در طول آن سال واقع شود، تقدیرمی گردد، چه خیر باشد و چه شر.(اصول كافی، ج4، ص157)
معانی دیگری نیز برای قدر ذكر كرده اند كه از جمله می توان به منزلت، ضیق و تنگی اشاره كرد.
علامه طباطبائی در تفسیر المیزان با ذكر این معانی وجه هر یك را نیز بیان نموده اند، كه می توانید برای مطالعه به آن كتای شریف مراجعه كنید.(تفسیرالمیزان، ج20، تفسیر سوره قدر)
در این كه شب قدر كدام است، گفتگو بسیار است، هرچند بیشتر مفسرین بر این عقیده اند كه این شب در ماه رمضان است ـ و جمع بین آیات قرآن نیز دلالت بر همین مطلب دارد.(ر.ك. به "تفسیرالمیزان"، ج20، تفسیر آیه اول سوره قدر)
طبق روایات اهل بیت ـ علیهم السلام ـ شب قدر تا روز قیامت باقی است و همه ساله تكرار می شود، و این شب در دهه آخر رمضان یكی از سه شب نوزدهم، بیست و یكم و یا بیست و سوم است.
از امام صادق ـ علیه السلام ـ روایت شده است كه فرمودند: تقدیر مقدرات در شب نوزدهم، و تحكیم آن در شب بیست ویكم، و امضای آن در شب بیست و سوم است.(تفسیر نورالثقلین، ج5، ص626)
بسیاری از این روایات را می توانید در تفسیر نورالثقلین، ج5 در ذیل تفسیر سوره قدر نگاه كنید.
اما نزد اهل سنت روایات به صورت شگرفی مختلف است، به گونه ای كه "ابن حجر عسقلانی" 46 وجه متفاوت را در مورد شب قدر ذكر كرده است.(ر.ك. به "فتح الباری بشرح صحیح البخاری"، ج4، كتاب فضلیت شب قدر)
ولی معروف بین اهل تسنن آن است كه این شب، شب بیست و هفتم است، و درآن شب بوده كه قرآن نازل شده است.
مطلب دیگری كه در این ارتباط باید گفت آن است كه به موجب روایات تقدیرات الهی بر قلب مبارك حجت زمان نازل می شود. نزول ملائلكه در این شب بر امام زمان است. به همین خاطر دعای بر حضرتش از جمله مستحبات اعمال این شب است.
روایات در باب شب قدر و فضیلت آن بسیار است كه می توانید به تفاسیر روائی، و همچنین به تفسیر المیزان، ج20، تفسیر سوره قدر مراجعه كنید.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.