پرسش

چرا قران ولایت هیج جیز غیر از خدا را قبول ندارد؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
با عرض معذرت از تأخیری كه در پاسخ دهی به سؤال پیش آمد.
با توجه به آیات ابتدایی سوره "شوری"، مسأله ولایت خداوند بیشتر روشن می شود. قرآن كریم در این آیات، اوصافی را از خداوند بیان می دارد كه این اوصاف در هر كس باشد، او نیز حق ولایت دارد؛ ولی هیچ یك از این اوصاف به شكل مطلق، در هیچ موجود دیگری نیست؛ لذا ولایت مطلق، تنها از آن خداوند است.
این اوصاف عبارتند از:
1. «...الله العزیز الحكیم» یعنی خداوند عزیز و حكیم است.(شوری/3)
"عزیز" به معنای نفوذناپذیر است، و حاكی از قدرت شكست ناپذیر و بی پایان الهی است؛ و"حكیم" به معنای استحكام و اتقان است، یعنی خداوندی كه كارهایش از روی حكمت و مطابق با واقع و حقیقت امر است، لذا از استحكام و اتقان بی حدوحصر برخوردار است.
در این آیه به دو صفت از اوصاف الهی اشاره شد.
2. «له ما فی السموات و الأرض» یعنی خداوند مالك هر آنچه كه در آسمان ها و زمین است می باشد.(شوری/4) در این آیه سومین وصف خداوند كه مالكیت علی الاطلاق است بیان شده است.
3. «وهوالعلی العظیم» یعنی او بلندمرتبه و باعظمت است.(شوری/4) علوّ مقام و عظمت او حاكی از آن است كه او هیچ گونه نیاز و حاجتی به اطاعت و بندگی بندگان خود ندارد. در این آیه نیز دو صفت دیگر از صفات الهی بیان شده است.
4. «ألا إنّ الله هوالغفورالرحیم» یعنی آگاه باشید كه خداوند آمرزنده و مهربان است.(شوری/5) در این آیه نیز دو صفت آمرزش و رحمت الهی بیان شده كه مخصوص خداوند متعال است.
5. «وهو یحیی الموتی» یعنی اوست كه مردگان را حیات می بخشد.(شوری/9) چه كسی می تواند غیر از خداوند، مردگان را زنده كند!؟ اگر برخی پیامبران هم چنین معجزه ای داشته اند، با اذن و اراده الهی است، كمااین كه به این مطلب در آیات دیگر تصریح شده است.
6. «وهو علی كل شئ قدیر» یعنی اوست كه بر هر چیزی قادر و توانا است.(شوری/9)
خداوندی كه در این آیات به هفت صفت "عزیز"، "حكیم"، "مالك"، "علی"، "عظیم"، "غفور" و "رحیم" از اوصاف او اشاره شد، و قادر است مردگان را زنده كند و بر همه چیز قدرت دارد، و خالق و آفریننده آسمان ها و زمین است ـ «فاطر السموات و الأرض»(شوری/11) ـ چنین موجودی سزاوار ولایت مطلق و بی انتها است.«فالله هو الولی» پس خداوند تنهای ولی علی الاطلاق است.(شوری/9)
كلام آخر این كه این صفات در هیچ موجودی نیست و فقط در ذات اقدس الهی منحصر است، ولذا اوست كه شایسته ولایت است.
البته این به آن معنا نیست كه هیچ كس، حتی پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) ولایتی ندارند، ولی ولایت آنان مطلق و مستقل نیست، بلكه از جانب خداوند اعطا شده است. خداوند در مواردی، به دیگران مقداری از ولایت خود را بخشیده است؛ مانند ولایت داشتن معصومین(ع) در شفاعت دیگران، و ولایت ایشان در اعمال حاكمیت و حتی تفویض حق تشریع بعضی از احكام به آنان.
خلاصه، هر ولایتی كه به دیگران هم داده شده، در سایه ولایت الهی و اراده الهی است، والا هیچ كس غیر از خداوند ولایت مطلق ندارد، از این رو قرآن كریم ولایت را تنها از آن خداوند می داند.«فالله هو الولی»
برای مطالعه بیشتر می توانید به كتب تفسیری به ذیل آیه ذكر شده، به ویژه "تفسیر نمونه"، ج20، ص369ـ345 مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.