پرسش

1) نفخه صور چیست؟
2)اسامی روز رستاخیز و چرایی نام گذاری آنها در كتاب و سنت چیست؟
3)آیاتی كه تجسم اعمال و جسمانی بودن قیامت را بیان می كنند را همراه با تفسیر مرقوم بفرمایید؟
4)دو آیه از آیات قرآن برای اثبات معاد همراه با تفسیر آنها مرقوم بفرمایید.

پاسخ

با سلام عرض تحیت!
1. در بسیاری از آیات قرآن به مسأله نفخ صور اشاره شده است، و مفسران در این رابطه سخنان گسترده ای بیان كرده اند، كه در اینجا به اجمال عرض می شود كه نفخ در لغت، یعنی دمیدن و صور یعنی شیپور؛ و در اصطلاح، نفخ صور عبارت است از دعوت یا ندای ویژه ای كه گاه جهت میراندن موجودات از آن بهره می گیرند، و گاه با آن موجودات را از حالت مرگ برمی انگیزد و زنده می كنند.
از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ از معنای صور پرسیدند؛ آن حضرت فرمودند: شاخی است از نور كه اسرافیل در آن می دمد.(بحارالانوار، ج6، ص321)
2. در قیامت حوادث گوناگونی همانند آشكار شدن حق، كنار رفتن پرده ها، روشن شدن چهره های مسرور و اندوهبار و ... رخ می دهد. از اینرو قرآن كریم قیامت را با نام های مناسب با این پدیده های متنوع نامیده، و با بیش از صد نام چهره قیامت را به تصویر كشیده، كه در زیر هر اسمی، سر یا اسراری نهفته است.
مثلاً جهان دیگر را "الیوم الآخر" گویند، زیرا در مقابل منزلگاه جاودان وآخر انسان است. و یا آن را "یوم الحق" می گویند، زیرا حق در آن ظهور می كند، و در آن جائی برای باطل نیست.
و از این قبیل بسیار زیاد است كه در این مقال مختصر نمی توان همه را بیان كرد.
بعضی از اسامی قیامت را برای شما می آوریم. علی این نامها به نظر روشن می رسد.
یوم القیامة، الیوم الآخر، یوم كبیر، یوم الفرقان، یوم مشهود، یوم الحسرة، یوم عظیم، یوم البعث، یوم الدین، یوم الحساب، یوم الجمع، یوم الفصل.
شما می توانید با مراجعه به كتاب معاد در قرآن تألیف آیةالله جوادی آملی این اسماء را به طور كامل پیدا كنید.
3. آیات فراوانی دلالت بر تجسم اعمال در روز قیامت دارند، كه تنها به چند نمونه اشاره می كنیم:
«یومئذ یصدر الناس أشتاتاً لیروا أعمالهم»(زلزال/6) و یا «و وجدوا ما عملوا حاضراً»(كهف/49) و یا «یوم تجد كل نفس ما عملت»(آل عمران) و ...
4. در باره معاد جسمانی نیز آیات فراوانی در قرآن هست كه ظاهر در معاد جسمانی است. از جمله: «قال فیها تحیون و فیها تموتون و منها تخرجون»(اعراف/25) و یا «منها خلقناكم و فیها نعیدكم و منها نخرجكم تارة أخری»(طه/55) و «قل یحییها الذی أنشأها أول مرة»(یس/79) و «كما بدأكم تعودون»(اعراف/29) و یا «هو الذی یبدأ الخلق ثم یعیده» (روم/27) و ......
این آیات هم شاهد و دلیل بر وجود معادند، و هم شاهد بر جسمانی بودن آن.
از آنجا كه، به علت ضیق وقت و كثرت سؤالات، نمی توانیم تفسیر این آیات را به طور كامل بیان كنیم، پوزش می طلبیم. شما می توانید برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر به كتاب "معاد در قرآن"، تألیف آیت الله جوادی آملی، و همچنین كتابهای تفسیری ـ مثل تفسیر نمونه یا تفسیر المیزان ـ مراجعه كنید.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.