پرسش

سلام علیكم
باتشكر از كارشناسان محترم لطفا به سوالات ذیل پاسخ لازم را بیان فرمائید :
1- سوالی درخصوص شیوه برخورد با افراد مختلف از نظر اسلام داشتم و آن اینست كه در بعضی روایات داریم كه با بعضی از افراد مثلا كسانی كه شرابخوار هستند و یا بعضی كارهارا انجام می دهند برخورد خوشی نداشته باشیم و در جای دیگر داریم كه اسلام تاكید نموده كه بطور كلی برخوردتان با افراد خوب باشد و بشاش باشید سوال اینست كه ملاك كامل در برخوردهای اجتماعی و یا خانوادگی از نظر اسلام چیست ؟
2- با توجه به اینكه در بعضی از شهرها افق رسمی اعلام نشده ، برای نماز اول وقت چه باید كرد برای اینكه یقین كنیم وقت نماز داخل شده باید كمی مكث كرد و از طرف دیگر با مكث كردن ممكن است وقت نماز اول وقت از بین برود برای این مشكل چه باید كرد ؟
باتشكر

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
1. در هر مساله ای یك اصل داریم كه اقتضاء عمل خاصی دارد، مگر مانعی بوجود آید. مثلاً در مورد سؤال شما اصل بر گشاده رویی و برخورد خوب است. «المؤمن بشره فی وجه و حزنه فی قلبه.»
اگر مانعی حاصل نشود، این اصل به تنهایی شمول دارد، اما گاهی موانعی پدید می آید؛ مثلاً یكی از مراتب نهی از منكر ترش روئی كردن با او است. یعنی منكر انجام دادن دیگری مانعی برای جریان اصل خوشروئی با او است.
یا مثلاً تكبر كردن در مقابل انسان متكبر كه مخالف اصل تواضع است، اما بعلت تكبر آن فرد، و به جهت تنبیه او لازم است عمل شود.
بطور كلی، متجاهر به فسق ـ یعنی كسی كه علناً فسق انجام می دهد ـ احترام ندارد، و چنانچه غیبت او جائز است، عدم گشاده رویی با او نیز لازم است؛ مگر اینكه گرمی با او موجب اصلاح او گردد كه در این صورت از باب مقدمه نهی از منكر لازم خواهد شد.
2. تعیین وقت شرعی كار شاقی نیست، و معمولا در هر شهر روحانیونی هستند كه قادر به این كارند؛ بلكه حتی خود مؤمنین نیز می توانند آن را یاد بگیرند. از این رو اول با آنان تماس بگیرد اگر مقدور نشد شهرهای همجوار را احتساب و چند دقیقه احتیاط نمائید.
به هر شكل در این صورت راهی جز اطمینان پیدا كردن به دخول وقت نیست ولو كمی از وقت نماز بگذرد. البته با مثل یكی دو دقیقه فضیلت اول وقت فوت نمی شود.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.