پرسش

فواید ماه رمضان چیست ؟

پاسخ

با سلام وعرض تحیت!
روزه ابعاد گوناگونی دارد، و آثار فراوانی از نظر مادی و معنوی در وجود انسان می گذارد، كه از همه مهمتر بعد اخلاقی و فلسفه تربیتی آن است.
از فوائد مهم روزه این است كه روح انسان را تلطیف و غرائز او را تعدیل می كند. با تلطیف روح انسان ها برای یك بار هم كه شده، استعداد این را می یابد كه طعم معنویت را بهتر بچشد. یكی از علل ناتوانی ما انسانها از درك معنویت این است كه ما شكم از طعام می كنیم، و همیشه عمل از روی هوس انجام می دهیم، ولو هوس مشروع؛ و این روح را نسبت به درك معنویت عقیم می سازد.
یك ماه این توفیق اجباری نصیب انسان می شوى كه این مانع را برطرف سازد؛ تا در مورد بقیه موانع درك معنا، چه كرده باشد.
خداوند می خواهد برای كسانی كه استعداد اولیه حقیقت جویی و هوای ملكوت دارند ـ وهمه موانع دیگر را برطف كرده اند ـ این امكان را بوجود آورد، كه ولو خود التفات نداشته باشند، ذره ای مزه آن را بچشند، شاید كه این مزه در آنان میلی بوجود آورد كه تا آخر در راه نگه دارد. دوست عزیز!
یكی از علل رواج شبهات به ظاهر علمی در میان ما آن است ما تجربه دینی نداریم. با تجربه دینی خیلی از مسائل آنچنان بر انسان عیان می شود كه هیچ واسطه تصوری و ذهنی در شناخت آن وجود ندارد تا شبهه ای بتواند آن را زائل كند.
از سوی دیگر روزه اراده انسان را قوی و نیازها و موانع دنیوی را در نظرش كوچك می كند. روزه دار باید در حالت روزه با وجود گرسنگی و تشنگی، از غذا و آب و لذت جنسی چشم بپوشد، و عملاً ثابت كند كه او همچون حیوانات در بند شكم و شهوت نیست و می تواند زمام نفس سركش را به دست گیرد، و بر هوسها و شهوتهای خود مسلط گردد.
این اعتماد او را به نفس خود افزایش می دهد، و به تبع آن راه معنویت ـ كه مشحون از زیر پانهادن شهوات است ـ چندان هم سخت و ناهموار جلوه نخواهد كرد.
در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه همین آثار روحانی و معنوی آن است.
امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه فلسفه روزه را چنین عنوان می فرمایند: «الصیام إبتلاء لإخلاص الخلق» یعنی خداوند روزه را برای پرورش روح اخلاص در بندگان واجب نمود.
جمله "لعلكم تتقون" ـ یعنی امید است كه پرهیزگار شوید ـ در آیه 183 سوره مباركه بقره، در بیان فلسفه وجوب روزه، شاید اشاره به همین حقیقت دارد.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.