پرسش

حكمیت چیست ؟

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
حكمیت عنوانی برای ماجرائی تاریخی است كه در جنگ صفین روی داد. در جنگ صفین كه بین نیروهای امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ و معاویه روی داد، سربازان معاویه برای جلوگیری از شكست قریب الوقوع خود، قرآنهائی را بر سر نیزه كردند، و با شعار این كه حكم نهائی بین ما و شما را قرآن بدهد، سربازان لشكر امیرالمؤمنین را وادار به پذیرش ختم جنگ نمودند.
برای داوری نهائی نیروهای سپاه امیرالمؤمنین(ع) ـ و البته با تحریك خوارج كه نطفه آنان در همین جریان شكل گرفت ـ علی رغم مخالفت آن حضرت، ابو موسی اشعری را، و نیروهای سپاه معاویه، عمروعاص را به عنوان سخنگو و نماینده خود انتخاب كردند، و قرار شد دو طرف درگیر به حكمی كه این دو می دهند، سر تسلیم فرو آورند.
ابو موسی اشعری توسط عمروعاص فریب خورد، و امیرالمومنین را طی اعلان رسمی از خلافت بركنار كرد، و در مقابل، عمروعاص كه قرار بود معاویه را عزل كند، تخلف كرد و معاویه را به خلافت عموم مسلمین برگزید. به عبارت دیگر جریان حكمیت با تمسخر سپاه از بین رفت، و سیاهی ننگ آن برای خوارج فتنه گر باقی ماند.
این ماجرا آغاز فتنه علنی خوارج شد. این فتنه، در نهایت به جنگ نهروان انجامید. برای آگاهی از جزئیات این ماجرا می توانید به كتابهائی كه به بررسی تاریخ امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ پرداخته اند ـ مثل فروغ ولایت، آیت الله سبحانی و تاریخ تحلیلی اسلام، دكتر سید جعفر شهیدی ـ مراجعه كنید.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی قم.