پرسش

با سلام
من قبلا سوالی را در مورد اینكه چگونه شیطان دستور خداوند را اجرا نكرد در حالیكه او یكی از ملائكه بود پرسیدم و جنابعالی فرمودید كه او از جنس اجنه است و ...
ولی دیروز بطور اتفاقی متوجه مطلب زیر شدم:
در كتاب شیخ طوسی یعنی التبیان جلد 1 چاپ بیروت صفحه 151 آمده است كه شیطان هم یكی از ملائكه است و دلایلی را آورده كه شما بهتر واقفید.
لطفا اگر جواب سوالی را نمی دانید بگویید نمی دانم این جواب با توجه به دانش اندك بشر قابل قبول است من در مدت دوماه كه با سایت شما آشنا شدم بسیار خوشحال بودم و این سایت را به خیلی ها معرفی كردم ولی اینك از كارم پشیمان هستم زیرا فكر میكردم شما برای كمك به مردم این كار را می كنید ولی شما آنها را بالا میبرید و ناگهان به زمین میزنید.

پاسخ

دوست عزیز!
ما از شما بیش از این انتظار بردباری و صبر داریم. با كمی تأمل مسأله روشن می شود.
ما همان طور كه قبلا هم عرض نموده ایم، معتقدیم شیطان از جنس جنیان است نه ملائكه. توجه داشته باشید كه این نظر اكثر قریب به اتفاق علما و مفسران شیعه است. آن چه در جواب شما گفتیم رأی مشهور علما بود كه نگارنده معتقد است كه آن به اندازه كافی محكم و مستدل هست، كه نیازی به ذكر اقوال غیر مشهور و شاذ در آن نباشد؛ مگر سؤال خاصی برای ذكر آن داشته باشیم.
اختلاف نظر در مسائل اعتقادی ـ آن هم در مسئله فرعی ای مثل مسئله مورد سخن ـ مسئله ای كاملا طبیعی است؛ و اگر در چنین مسئله ای اختلاف نباشد موجب تعجب است.
به هر حال رأیی كه ذكر شد رأی مشهور است، و در مقابل آن، نظر غیرمشهوری هم هست كه طرفداران آن در میان علمای شیعه اندك است؛ و آن این كه شیطان از جنس ملائكه است. این نظریه در میان اهل سنت شهرت بیشتری دارد، ولی ـ همچنان كه گذشت ـ در میان شیعه طرفدار چندانی ندارد. دلیل آن هم روایات اهل بیت است.
درست دیده اید، در این میان، "شیخ طوسی"، از علمای قرن پنجم ما هم یكی از طرفداران آن نظریه شاذ است.
جوابهای شیخ طوسی به ادله قول مشهور، اولا: خلاف ظاهر آیات قرآن كریم است. و در ثانی ما روایات متعددی از اهلبیت(ع) داریم كه به صراحت بیان می دارد، شیطان از اجنه است.
دأب ما نیست كه در جوابهایمان اقوال شاذ را بیاوریم، مگر آن كه آن قول در اجواء عمومی مطرح باشد، و یا آن قول را دارای ادله قابل اعتنا ببنیم یا نگارنده آن را صحیح تشخیص دهد. در این صورت قول غیر مشهور را نیز در كنار قول مشهور خواهیم آورد.
باز هم اگر در این زمینه پرسش و یا ابهامی داشتید، ما در خدمت شما هستیم.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.