پرسش

سلام
1- خدایی كه ما به او اعتقاد داریم محصور در زمان و مكان نیست و فراتر از آن است. آیا امكان خلق موجودی هست كه مانند خدای سبحان فراتر از زمان و مكان باشد و در كل وجودش محتاج به زمان و مكان نباشد؟
2- در حدیثی از نبی مكرم اسلام داریم كه میفرماید ( خطاب به امیر المومنان) یا علی هیچ كس خدا را نشناخت به جز من و تو و هیچ كس مرا نشناخت به جز تو و خدا و هیچ كس تو را نشناخت به جز من و خدا. پیغمبر افضل از امیر المومنین است و اشكالی در خصوص شناخت كامل ابعاد وجودی حضرت امیر از جانب پیغمبر وجود ندارد. آیا همین مساله در خصوص شناخت پیغمبر و مولای متقیان از خداوند تبارك و تعالی و شناخت امیر المومنان از پیغمبر صدق میكند؟
3- یكی از دلایل آفرینش انسان تقرب به خداوند و رسیدن به رحمت اوست. این رحمت در حقیقت چیست؟( كه در آیات و روایات بیشتر از آن به بهشت تعبیر شده است) آیا اگر صرفا خوش و شادمان بودن تا ابد باشد، بی معنی جلوه نمیكند؟ هرچند برای عاصیانی چون من فضل و رحمتی بی انتهاست ولی برای انسان به طور خاص این رحمت باید معنای وسیعتری داشته باشد كه انسان ( برترین مخلوقات) به سوی آن در حركت است. توضیح بفرمایید.
پیروز و سرفراز باشید.

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
1. نه تنها ممكن است، بلكه اصلاً خداوند چنین خلقتی كرده است. چون زمان و مكان مربوط به عالم ماده و طبیعت و موجودات مادی است؛ حال آنكه لااقل، دو عالم دیگر را خداوند خلق كرده، و بر عالم طبیعت اشراف داده است، كه بمثابه علت عالم مادی اند؛ و آن دو یكی عالم مثال و دیگری عالم عقل است، و هر كدام موجوداتی دارد كه صفوف فرشتگان از آن جمله اند. فرشتگان نه زمان دارند و نه مكان.
حاصل آن كه زمان و مكان نداشتن، انحصاری خدای متعال نیست، بلكه از خصوصیات عالم ماوراء الطبیعه است.
اگر باز نكته مبهمی بود با ما در ارتباط باشید.
2. منظور از شناخت خدای متعال توسط پیامبر(ص) و علی(ع) آن مقدار شناختی است كه میسر بشر است، نه حق شناخت خدای متعال، كه در دسترس هیچ كسی جز ذات الهی نیست. یعنی بالاترین حد شناخت از خداوند را پیامبر(ص) و علی(ع) به خاطر قرب و جودشان به حضرت حق دارند، نه اینكه خدا را به تمام شناخت آن گونه كه حق اوست شناخته باشند. خود حضرت رسول(ص) اعتراف دارند كه: "ما عرفناك حق معرفتك".
از سوی دیگر، چون گوهر ذات علی(ع) و پیامبر(ص) یكی است ـ «انا وعلی من شجرة واحدة» ـ شناخت علی(ع) توسط پیامبر، و بالعكس تفاوتی با هم ندارد.
در این باره به كتاب "علی(ع)، مظهر اسماء حسنای الهی"، استاد جوادی آملی مراجعه كنید.
3. این رحمت همان قرب است. یعنی هدف خلقت تعدد بردار نیست و علت نهایی خلقت جز تقرب نمی باشد، لكن این هدف مراتب دارد و مشكك است. مرتبه ای از قرب در سرای آخرت در بهشت لقاء تجلی می كند ـ «فادخلی جنتی»، كه خداوند آن بهشت را به خود نسبت می دهد ـ و مرتبه ای از قرب در بهشت رضوان و عدن و...، تا جنة البله ـ یعنی بهشت كم خردان ـ اینها همه مراتب قرب است، كه در نشئه قیامت در سیمای بهشت های متفاوت ـ یعنی مراتب بهشت ـ تجلی می كند.
چنانچه اینجا عبادت برخی از ترس جهنم و برخی از شوق بهشت و برخی از عشق به حق است، آنجا هم نتیجه كار گروه اول و دوم دوری از جهنم و وصول به بهشت حوریان و میوه ها و ... هست، و دسته سوم در جوار رحمت حق از فیوضاتی بهره مند هستند كه در وهم ما و بهشتیان پایین دست نمی آید؛ رزقنا الله و ایاكم.
التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.