پرسش

فلزات سنگین كدامند ؟چگونه وارد بدن میشوند وچگونه در بدن اختلال ایجاد میكنند؟

پاسخ

فلزات سنگین عبارتند از : جیوه Hg ، سرب Pb و كادمیم Cd . این سه عنصر كاربردهای زیادی در زندگی و صنعت دارند . از این سه عنصر تركیبات زیادی ساخته شده كه در زندگی و صنعت نقش مهمی را دارن و در این تركیبات این سه عنصر به صورت یون به كار رفته‌اند . به عنوان مثال كاتیون جیوه Hg+2 در قارچ‌كشها و آفت‌كشها به كار می‌رود . یا خود جیوه در دماسنجهای جیوه‌ای كاربرد دارد. چنانچه دماسنجی بشكند باید بلافاصله به وسیله پاشیدن پودر گوگرد از پراكنده شدن بخارات آن به هوا جلوگیری كرد . صنایعی كه از این فلز برای ساخت محصولات خود استفاده می‌كنند اگر پسابهای صنعتی خود را تصفیه نكنند ( كه البته بیشتر صنایع این كار را بخوبی انجام نمی‌دهند ) این پسابها به آب‌های طبیعی راه می‌یابد .سپس كاتیون جیوه كه در این پسابها وجود دارد در آب رودخانه و دریاچه ته‌نشین می‌شود و سپس به وسیله‌ی برخی باكتریهای بی‌هوازی به نوعی تركیبات سمی كه البته در آب محلول هستند تبدیل می‌شود ، سپس از آب دریاچه یا رودخانه وارد بدن ماهیها شده و انسان یا حیواناتی كه از این ماهیها تغذیه می‌كنند این تركیبات سمی جیوه را وارد بدن خود می‌كنند . همچنین فلز سرب كه مهمترین استفاده آن افزایش به بنزین برای بهبود سوخت آن است از طریق اگزوز ماشینها وارد هوا شده و ما به وسیله استنشاق هوای آلوده آنرا وارد بدن خود می‌كنیم یا به همان روش ورود جیوه به آبها ، از طریق پسابهای صنایع مربوطه مانند صنایع ساخت باتری خودروها یا آفت‌كشها ویا رنگهای روغنی سرب‌دار وارد آبها و به طور غیر مستقیم وارد بدن حیوانات و انسانها می‌شود . فلز كادمیم كه البته مورد استفاده كمتری به نسبت دو فلز قبلی دارد ولی درجه سمیت آن به مراتب بیشتر از دو فلز قبلی است در بیشتر موارد همراه فاز زوی استفاده می‌شود البته با درصد بسیار كمتر از فلز روی، كه در اثر استفاده مكرر صنایع و بی‌مبالاتی آنها در دفع پسابها این فلز نیز وارد بدن انسان می‌شود . این سه عنصر پس از ورود به بدن به پروتئینهای بدن متصل شده و عوارض مختلفی مانند مسمومیت واثر روی سیستم عصبی و كبد و كلیه ایجاد می‌كند . عوارض عمومی این سه فلز در نوزادان و كودكان ایجاد اختلالات ذهنی و در بزرگسالان اختلالات گوارشی می‌باشد .