پرسش

كاربرد عناصر رادیو اكتیو و ایزوتوپها در صنعت و پزشكی چیست؟

پاسخ

برای ایزوتوپ‌های حاصل از فرایندهای راكتورهای هسته‌ای موارد استعمال فراوانی یافته شده است . از جمله آنكه برای اندازه‌گیری ضخامت ، یك منبع رادیواكتیو را در یك طرف ماده مورد آزمایش
( سیگارت ، صفحات فلزی ، و غیره ) و یك وسیله شمارش را در طرف دیگر آن قرار می‌دهند .مقدار تابشی كه به شمارشگر می‌رسد اندازه ضخامت ماده مورد نظر را به‌دست می‌دهد .
تاثیر روغنكاری روغنها در یك ماشین بدین ترتیب اندازه‌گیری می‌شود كه ماشین از فلزی كه با ایزوتوپ‌های رادیو اكتیو آمیخته شده ، ساخته می‌شود . پس از آنكه ماشین برای مدت زمان معینی كار كرد . روغن آن بیرون كشیده می‌شود و از نظر وجود ذرات رادیواكتیو كه از فرسایش ماشین گرد‌آمده ، مورد آزمایش قرار می‌گیرد .
وقتی كه فقط یك خط لوله برای انتقال بیش از یك مشتق نفتی به كار می‌رود ، مقدار اندكی از ایزوتوپ رادیواكتیو در آخرین بخش یكی از آن مواد می‌افزایند تا علامتی برای پایان آن ماده و شروع ماده دیگر باشد . از تابش جسم رادیواكتیو می‌توان برای فعال كردن سیستم یك دریچه خودكار استفاده كرد به طوری كه ماده بعدی به مخزن دیگر وارد شود .
با ردیابی جذب كربن دی‌اكسید ( شامل كربن با عدد جرمی 14 ) به وسیله گیاهان عمل فتوسنتز گیاهان مورد مطالعه قرار گرفته است . با این طریق مطالب بسیاری در مورد تبدیل كربن دی‌اكسید به قند ، نشاسته و سلولوز دانسته شده است .
ایزوتوپ‌های رادیواكتیو موارد استعمال فراوانی در پژوهش‌های پزشكی ، تشخیص بیماری و درمان شناسی پیدا كرده است . تابشهایی از كبالت ( با عدد جرمی 60 ) كه اشعه بتا و گاما گسیل می‌كند ، برای درمان سرطان به كار می‌رود . ایزوتوپ‌های ید برای تشخیص و مداوای بی‌نظمی‌های تیروئید مورد استعمال دارد زیرا این غده ، ید بلعیده شده را در خود متمركز می‌كند .
ردیابهای رادیواكتیو در مطالعات شیمیایی نیز كاربرد وسیعی یافته است به گونه‌ای كه به كمك آنها ساختمان و ساختار مواد را می‌توان مشخص ساخت .
تعیین فشارهای بخار بسیار كم و انحلال پذیریهای بسیار اندك را با استفاده از مواد نشان‌دار به راحتی می‌توان انجام داد . مثلا انحلال پذیری آب در بنزن را می‌توان با استفاده از آبی كه با هیدروژن ( عدد جرمی 3 ) رادیواكتیو غنی شده است و اندازه‌گیری فعالیت بنزنی كه با این آب اشباع شده است ، معین كرد .